Αριθμός: 2642
Τύπος: Ερώτηση
Σύνοδος/Περίοδος: Α' Σύνοδος ΙΣΤ΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ)
Θέμα: Χώρος ανέγερσης Ισλαμικού Τεμένους στο Βοτανικό
Κόμμα: Ν.Δ.
Ημερομηνία: 18/05/2015
Ημ. τελευτ. τροποπ.: 18/05/2015
Καταθέτων: Κακλαμάνης Μιχαήλ Νικήτας
Υπουργοί:
1. Κοτζιάς Νικόλαος (Υπουργός Εξωτερικών)
2. Μπαλτάς Αριστείδης/Νικόλαος/Δημήτριος (Υπουργός Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων)
3. Σταθάκης Γεώργιος (Υπουργός Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού)
Περίληψη ερώτησης
Η ανέγερση του τεμένους, αν και προβλέπεται από νόμο, είναι μπλεγμένη υπόθεση διότι
- χωροθετείται σε έκταση που προορίζεται για χώρο πρασίνου του Δήμου: ο συντελεστής δόμησης 0.1 με κάλυψη 5% θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την κάλυψη κοινωφελών αναγκών (αθλητικές εγκαταστάσεις, πολιτιστικά κτήρια, κ.λπ.) ή για χρήσεις που αποφέρουν έσοδα στον Δήμο (εστιατόρια, αναψυκτήρια) αλλά με την προσθήκη του τεμένους ο Δήμος χάνει συντελεστή και εκτάσεις για χρήση.
- επαναφέρει το θέμα του Ναυτικού Οχυρού: το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους έχει γνωμοδοτήσει ότι δεν είναι δυνατό να τεθούν περιορισμοί στις επιτρεπόμενες χρήσεις σε εδαφική έκταση που έχει χαρακτηριστεί Ναυτικό Οχυρο.
α. Τι θα κάνετε ώστε να μη θιγούν τα συμφέροντα του Δ. Αθηναίων και να εξασφαλιστεί ο χώρος πρασίνου που του ανήκει στην περιοχή του Ελαιώνα;
β. Εγγυάστε ότι η ανέγερση και λειτουργία του Τεμένους στην καρδιά της Αθήνας δεν θα διαταράξει την κοινωνική συνοχή και ειρηνική συμβίωση χριστιανών και μουσουλμάνων;
γ. Αν, σύμφωνα με το σχέδιο διπλής ανάπλασης, ολοκληρωθεί και η κατασκευή του γηπέδου του Παναθηναϊκού, πώς θα διασφαλιστούν η ευταξία και ασφάλεια στην περιοχή κατά την ταυτόχρονη διεξαγωγή ποδοσφαιρικών αγώνων και θρησκευτικών τελετών των μουσουλμάνων;
Off Topic
csar: Ειδικά αν το παιχνίδι είναι Παναθηναϊκός-ΠΑΟΚ και έχει κερδίσει ο ΠΑΟΚ;
δ. Γιατί δεν προωθείτε τη λύση του Σχιστού;
ε. Υπάρχουν εγγυήσεις από την Τουρκία ότι αν ολοκληρωθεί η ανέγερση του τεμένους στην Αττική, θα ανοίξει τη Σχολή της Χάλκης;
Περιλήψεις απαντήσεων
1. Υπ. Εξωτερικών: α-δ. Αναρμόδιο.
ε. Η λειτουργία της Σχολής της Χάλκης είναι υποχρέωση της Τουρκίας που δεν συνδέεται με το τέμενος στην Αθήνα.
2. Υπ. Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων: Έχει ένα εκτενές ιστορικό για την ανέγερση ισλαμικού τεμένους από το 1890. Το έχω εμπλουτίσει με links και αναφορές, όπου βρήκα. Το βάζω σε spoiler διότι είναι τεράστιο.
Περιληπτικά η θέση του Υπ. Θρησκευμάτων όπως προκύπτει από το επιλεγμένο ιστορικό είναι ότι:
- Το θέμα της ανέγερσης του τεμένους δεν είναι τωρινό αλλά χρόνιο (τουλάχιστον 30 ετών με τη σημερινή μορφή του) και το έχουν υποσχεθεί μεταξύ άλλων οι Παττακός, Κωνσταντίνος Καραμανλής, Α. Παπανδρέου ενώ θετικά έχει τοποθετηθεί πολλές φορές και η Εκκλησία (συμπεριλαμβανομένου του Χριστόδουλου).
- Σύνδεση της ανέγερσης τεμένους με την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης δεν τίθεται.
- Η Ελλάδα εκτίθεται διεθνώς εξαιτίας της ανυπαρξίας έστω ενός μουσουλμανικού τεμένους στην Αθήνα.
Για τα άλλα ερωτήματα:
β. Στις διοργανώσεις προσευχών (Ραμαζάνι, Θυσία του Αβραάμ) η μεγαλύτερη προσέλευση που έχει παρατηρηθεί είναι της τάξης των 800 ατόμων και η αστυνομία έχει δείξει ότι μπορεί να χειριστεί άνετα τέτοιου μεγέθους συγκεντρώσεις.
γ. Οι προσευχές για το Ραμαζάνι και τη Θυσία του Αβραάμ που μαζεύουν τον περισσότερο κόσμο γίνονται το πρωί άρα είναι απίθανο να συμπέσουν.
δ. Η περιοχή που είχε παραχωρηθεί στο Σχιστό έχει κριθεί αναδασωτέα λόγω πυρκαγιάς του 2011 και συνεπώς δεν μπορεί να χτιστεί εκεί το τέμενος. Επίσης εκεί θα γίνει το μουσουλμανικό νεκροταφείο και η ταυτόχρονη λειτουργία νεκροταφείου και τεμένους δεν συνάδει με τα ισχύοντα στη μουσουλμανική θρησκεία. Τέλος, είναι μακριά από τον οικιστικό ιστό και δεν υπάρχει επαρκής συγκοινωνιακή σύνδεση.
ε. Σύνδεση της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης με την ανέγερση του τεμένους δεν υφίσταται.
- Ιστορικό ανέγερσης ισλαμικού τεμένους στην Αθήνα
- 1890/05/30: Ψηφίζεται ο N. 1851/1890 «Περί παραχωρήσεως δωρεάν εθνικού οικοπέδου προς ανέγερσιν τουρκικού τεμένους εν Πειραιεί».
1913/11/14: Η Ελλάδα έχει την υποχρέωση να κατασκευάσει τέμενος στην Αθήνα με δικές της δαπάνες σύμφωνα με τη Συνθήκη Ειρήνης των Αθηνών (κυρώθηκε από τον Ν. 4213/1913 Περί κυρώσεως της μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας συμβάσεως περί ειρήνης της 1/14/
1923/08/25: Με τη συνθήκη της Λωζάνης (ΝΔ της 25/08/1923 «Περί κυρώσεως της εν Λωζάνη συνομολογηθείσης συνθήκης περί ειρήνης») η υποχρέωση της Ελλάδας για κατασκευή τεμένους στην Αθήνα παύει να υπάρχει.
1934: Με τον Ν. 6244/1934 «Περί παραχωρήσεως γηπέδου εν τω δασυλλίω Συγγρού Κουπονίων διά την ανέγερσιν του Αιγυπτιακού Τεμένους και Ινστιτούτου» παραχωρείται το δικαίωμα στον Υπ. Γεωργίας και τον Υπ. Οικονομικών να δωρίσουν στην αιγυπτιακή κυβέρνηση 3.350 τ.μ. στην περιοχή Κουπόνια του δασυλλίου Συγγρού για την κατασκευή τεμένους και αιγυπτιακού ινστιτούτου. (Εκείνη την περίοδο υπήρχε μεγάλη ελληνική κοινότητα —περίπου 250.000 άνθρωποι— στην Αλεξάνδρεια και μέχρι σήμερα εδρεύει εκεί το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής).
1956: Εν όψει της επίσκεψης του Προέδρου της Αιγυπτιακής Δημοκρατίας, Νάσερ, το Υπ. Εξωτερικών ζητά την επαναλειτουργία του τεμένους Φετιχιέ (εντός του αρχαιολογικού χώρου της Ρωμαϊκής Αγοράς) αλλά η Αρχαιολογική Υπηρεσία απορρίπτει το αίτημα.
1971: Ο Αντιπρόεδρος της χουντικής κυβέρνησης Στ. Παττακός ζητά από το Υπ. Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων να προχωρήσει στην κατασκευή τεμένους στην Αθήνα. Τελικά προκρίθηκε η επαναλειτουργία του τεμένους Φετιχιέ και δόθηκε η εντολή να βρεθεί ιμάμης. Η Αρχαιολογική Υπηρεσία αντιδρά και το σχέδιο εγκαταλείπεται. (Πηγή: Εφημ. Το Βήμα Δείγμα γραφής για τους μετανάστες
1971/12/21: Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας τάσσεται υπέρ της λειτουργίας τεμένους στην Αθήνα και την ίδια θέση παίρνουν ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος Α΄ και ο Πατριάχης Αλεξάνδρειας Νικόλαος ΣΤ΄.
1976: Ο Πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής υπόσχεται στον αραβικό κόσμο την κατασκευή τεμένους στην Αθήνα.
1979: Ο Πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής κατά την επίσκεψή του στη Σαουδική Αραβία ανακοινώνει την παραχώρηση οικοπέδου στις αραβικές κυβερνήσεις για την ανέγερση ισλαμικού τεμένους στην Αθήνα (Πηγές: Εφημ. Το Βήμα: Τέμενος υποκρισίας, Εφημ. Η Καθημερινή: Το τέμενος της Αθήνας: υπόσχεση και επιτήρηση).
1983: Η ελληνική κυβέρνηση επιλέγει για την κατασκευή τεμένους την περιοχή Τσούμπα-Λαζάνη στο Μαρούσι Αττικής (κοντά στις αραβικές πρεσβείες). Το σχέδιο ακυρώνεται λόγω των αντιδράσεων της τότε δημοτικής αρχής και των περιοίκων.
1986: Αποφασίζεται η ανέγερση του μουσουλμανικού τεμένους στο Δήμο Αλίμου αποκλειστικά με έσοδα του Δημοσίου.
1987: Αποφασίζεται η σύνταξη και προώθηση προς ψήφιση ειδικού νόμου για την κατασκευή του μουσουλμανικού τεμένους και τον τρόπο λειτουργίας του αλλά τελικά η απόφαση δεν υλοποιείται.
1992: Επανέρχεται η πρόταση για κατασκευή τεμένους στο Μαρούσι αλλά εγκαταλείπεται για τους ίδιους λόγους που εγκαταλείφθηκε την προηγούμενη φορά (αντιδρούν η δημοτική αρχή και οι περίοικοι). Εξετάζεται η παραχώρηση χώρου στο Χαλάνδρι αλλά απορρίπτεται. Η Κυβέρνηση αποφασίζει την κατασκευή τεμένους με δαπάνες των αραβικών κρατών ώστε να προσεύχονται οι μουσουλμάνοι διπλωμάτες και οι οικογένειές τους και οι μουσουλμάνοι εκπρόσωποι κρατών που επισκέπτονται την Αθήνα.
1997: Η Κυβέρνηση αποφασίζει να διαθέσει χώρο για την κατασκευή τεμένους και ισλαμικού πολιτιστικού κέντρου στο Κορωπί. Το σχέδιο ναυαγεί λόγω του δασικού χαρακτήρα της έκτασης.
1999: Η Κυβέρνηση αποφασίζει τη χωροθέτηση τεμένους στην περιοχή Χούσμουζα της Παιαναίας. Η χωροθέτηση ανεστάλη επειδή ο συγκεκριμένος χώρος ήταν δασική έκταση.
Εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων
2000/05/26: Κατατίθεται στην Βουλή το νομοσχέδιο «Θέματα προστασίας των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 κ.ά. διατάξεις».
2000/06/08: Το Νομαρχιακό Συμβούλιο Αν. Αττικής συμφωνεί με την ανάγκη κατασκευής τεμένους αλλά ζητά να χωροθετηθεί εκτός Αν. Αττικής και όχι στην Παιανία.
2000/06/30: Αποφασίζεται η κατασκευή τεμένους και Ισλαμικού Πολιτιστικού Κέντρου στην Παιανία με χρήματα των αραβικών κυβερνήσεων (Ν. 2833/2000 «Θέματα προστασίας των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 κ.ά. διατάξεις). Κατά τη συζήτηση στη Βουλή όλα τα κόμματα αποδέχονται την ανάγκη κατασκευής τεμένους για την εξυπηρέτηση των μουσουλμάνων αλλά η ΝΔ (αξιωματική αντιπολίτευση) καταψηφίζει το άρθρο επειδή διαφωνούσε με τη χωροθεσία του στην Παιανία. Τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης (Συνασπισμός και ΚΚΕ) αν και θετικά στην αρχική θέση, αντιπρότειναν ως βέλτιστη τοποθεσία τον Ελαιώνα.
Η λύση της Παιανίας εγκαταλείπεται οριστικά μετά από τις αντιδράσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος και της τοπικής κοινωνίας. (Στον χώρο που θα χτιζόταν το τέμενος, χτίστηκε τελικά μικρός χριστιανικός ναός με πρωτοβουλία Παλαιοημερολογιτικών οργανώσων. Εκπρόσωποι των οργανώσεων αυτών είχαν πρωτοστατήσει στις κινητοποιήσεις εναντίον της κατασκευής του τεμένους.)
2001: Οι ΗΠΑ συμπεριλαμβάνουν στην ετήσια έκθεσή τους για τη θρησκευτική ελευθερία την ανυπαρξία τεμένους στην Αθήνα. Από τότε η σχετική έλλειψη υπάρχει σταθερά σε όλες τις ετήσιες εκθέσεις.
2002/07/17: Για πρώτη φορά περιλαμβάνεται στην έκθεση της Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης η έλλειψη τεμένους στην Αθήνα (παρ. 15, 16, 37, 39. Ο επίτροπος Alvaro Gil-Robles ζητά την κατασκευή τεμένους σε εύκολα προσβάσιμο σημείο (παρ. 16) και όχι στην Παιανία που βρίσκεται 25 χιλιόμετρα μακριά από την Αθήνα. Από τότε η ανυπαρξία τεμένους στην Αθήνα αναφέρεται σε όλες τις εκθέσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Follow-up report on the Hellenic Republic (2002-2005) παρ. 24, 28, 32, 2013 παρ. 33, 42.
Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδας με διαδοχικές ανακοινώσεις της τάσεται υπέρ της κατασκευής τεμένους αλλά όχι Ισλαμικού Πολιτιστικού Κέντρου.
2003/10: Η Δήμαρχος Αθηναίων Ντ. Μπακογιάννη προτείνει την επαναλειτουργία του τεμένους Τζισδαράκη (στο Μοναστηράκι, λειτουργεί ως μουσείο) εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων. Η λύση εγκαταλείπεται λόγω διαφωνίας του Υπ. Πολιτισμού, μουσουλμανικών οργανώσεων και της Εκκλησίας της Ελλάδας που αντιπροτείνει την κατασκευή τεμένους στον Ελαιώνα.
2004/06/08: Δημοσιεύεται η έκθεση “European Commission against racism and intolerance (ECRI)” στην οποία στηλιτεύεται η ανυπαρξία τεμένους στην Αθήνα και αντιμετωπίζεται αρνητικά η επιλογή της Παιανίας (παρ. 76, 79). Από τότε το θέμα του τεμένους αναφέρεται σε όλες τις εκθέσεις της ECRI (ECRI report on Greece 2009 παρ. 106, 107, 110, ECRI report on Greece 2015 παρ. 94, 95).
2006/03/28: Η Υπ. Εξωτερικών Ντ. Μπακογιάννη αντιμέτωπη με το αυξανόμενο κόστος για την χώρα διεθνώς επαναφέρει την πρόταση για την επαναλειτουργία του τεμένους Τζισδαράκη. Στην πρόταση αντιδρούν ο ΛΑΟΣ, η Πατριωτική Συμμαχία, εκπρόσωποι των μουσουλμάνων και η Εκκλησία της Ελλάδας που επανέφερε την πρότασή της για κατασκευή τεμένους στον Ελαιώνα.
2006/05/01: Ο Οικομουνενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος δηλώνει: «Θα ευχόμουν να λειτουργήσει το ταχύτερο δυνατό το τέμενος στην Αθήνα διά τας θρησκευτικάς ανάγκας των μουσουλμάνων αδελφών μας. […] η Αθήνα είνα η μόνη πρωτεύουσα της Ευρώπης όπου δεν λειτουργεί ένα τζαμί για τους μουσουλμάνους, δεν είνα κάτι το οποίο περιποιεί τιμή εις εμάς, τους Έλληνας ορθοδόξους.» (Πηγή: in.gr Νέες προκλήσεις «Γκρίζων Λύκων» κατά του Οικουμενικού Πατριάρχη στην Καππαδοκία.
2006/07/25: Η Κυβερνητική Επιτροπή αποφασίζει μετά από εισήγηση (βασισμένη σε ενδελεχή μελέτη) του ΥΠΕΧΩΔΕ, Γ. Σουφλιά, την κατασκευή του Ισλαμικού Τεμένους Αθηνών στον Ελαιώνα (Βοτανικός) με αποκλειστική χρηματοδότηση του Κράτους. Ο τότε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, Χριστόδουλος, χαιρετίζει την απόφαση ως θετική «και δίκαια, ταυτιζόμενη με τις πάγιες θέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδας». Σύμφωνα με δημοσιεύματα του τύπου, τη σύμφωνη γνώμη τους εξέφρασαν οι τότε υποψήφιοι δήμαρχοι Ν. Κακλαμάνης και Α. Τσίπρας.
Ο Νόμος 3512/2006
2006/10/03: Η Κυβέρνηση καταθέτει στην Βουλή το νομοσχέδιο «Ίδρυση ΝΠΙΔ με την επωνυμία “Διαχειριστική Επιτροπή Ισλαμικού Τεμένους”» στην αιτιολογική έκθεση της οποίας αναφέρεται ότι η εγκατάλειψη της Παιανίας ως τόπου κατασκευής του τεμένους ήταν ότι «[…] ο προταθείς […] χώρος […] στην Παιανία δεν ήταν ευκόλως προσβάσιμος».
2006/10/25: Κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου η ΥΠΕΠΘ, Μ. Γιαννάκου, δηλώνει μεταξύ άλλων: «[…] Είναι δύσκολο να βρει το δημόσιο αντίστοιχο [χώρο] σε άλλη περιοχή. […] ο χώρος στον Ελαιώνα είναι του Δημοσίου, οπότε δεν τίθεται θέμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Επίσης βρίσκεται στα όρια του Δ. Αθηναίων, γιατί εκεί θα έχουμε μεγαλύτερη ανεκτικότητα. […] Είναι η μόνη περιοχή που εξασφαλίζει διακριτικότητα και ευπρέπεια. […] έχουν γίνει ανασκαφές και δεν έχουμε θέματα αρχαιοτήτητων. […] εξασφαλίζει διακριτικότητα και την έλλειψη αυτών που φοβόμαστε, δηλ. συγκρούσεων που θα μπορούσαν να δημιουργηθούν στο κέντρο της Αθήνας.»
2006/11/07: Στη συνεδρίαση του νομοσχεδίου η ΥΠΕΠΘ, Μ. Γιαννάκου, δηλώνει μεταξύ άλλων «[…] θα γίνει στην Αθήνα […] δεν ξέρω κανέναν άλλο δήμο που αυτήν τη στιγμή είναι διατεθειμένος να υποστηρίξει την υπόθεση αυτή πλην του Δ. Αθηναίων […] η πρόταση αυτή δεν έχει καμία σχέση με τις εξωτερικές σχέσεις της χώρας […] αποτελεί υποχρέωση του ελληνικού κράτους προς τους μουσουλμάνους που κατοικούν στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως αν έχουν ή δεν έχουν ελληνική υπηκοότητα. […] με βάση το νόμο, αν απευθυνθούν οι κοινότητες και ζητήσουν ευκτήριους οίκους, το ΥΠΕΠΘ δίνει αυτή την έγκριση. Έχουμε δώσει άδειες για πάνω από διακόσιους πενήντα ευκτήριους οίκους δογμάτων διάφορων θρησκειών. […] υπάρχουν συγκρούσεις και αποκλίσεις μεταξύ των διάφορων προσεγγίσσεων των πιστών της μουσουλμανικής θρησκείας. Ακριβώς γι’ αυτό πρέπει να έχει επί της ουσίας διαχειριστικό χαρακτήρα αυτό που φτιάχνουμε. […] Είναι ένα τέμενος που δεν αποτελεί πολιτιστικό κέντρο, ούτε πρόκειται να γίνει πολιτιστικό κέντρο. […] Το ελληνικό κράτος διαθέτει μία μεγάλη υποδομή […] στο χώρο του Ελαιώνα. Είναι τμήμα της ναυτικής βάσης και αυτό το έχει αναλάβει το ΥΠΕΧΩΔΕ και το Υπ. Άμυνας. Δεν είναι περιοχή άμεσης κατοικίας, δεν είναι δίπλα στο γήπεδο που θα γίνει[…] είναι κάτι που το θέλουν οι μουσουλμανικές οργανώσεις.» (Πηγή: Πρακτικά Βουλής (όλη η συζήτηση στις σελ. 880-904, τοποθέτηση Μ. Γιαννάκου σελ. 895-896, ψηφοφορία σελ. 904-905.)
2006/12/05: Δημοσιεύεται ο Ν. 3512/2006 «Ισλαμικό Τέμενος Αθηνών κ.ά. διατάξεις» με το οποίο ιδρύεται το ΝΠΙΔ «Διοικούσα Επιτροπή Ισλαμικού Τεμένους Αθηνών» με αντικείμενο τη διαχείριση και λειτουργία του Ισλαμικού Τεμένους το οποίο θα κατασκευαστεί με εθνικούς πόρους εξ ολοκλήρου.
2007/04/23: Η ΥΠΕΠΘ, Μ. Γιαννάκου, ζητά από το Δ. Αθηναίων, Ν. Κακλαμάνη, τον ορισμό δύο εκπροσώπων του Δ. Αθηναίων στο ΔΣ της Διοικούσας Επιτροπής του Ισλαμικού Τεμένους, όπως προέβλεπε ο Ν. 3512/2006.
2007/05/04: Ο Δ. Αθηναίων Ν, Κακλαμάνης, ορίζει τους εκπροσώπους του Δ. Αθηναίων στη Διοικούσα Επιτροπή του Ισλαμικού Τεμένους.
2009/08/31: Υπογράφεται η Προγραμματική Σύμβαση για το Τέμενος Αθηνών από τους α) ΓΓ ΥΠΕΠΘ (Ν. Γκοτσοπούλου), εκπρόσωπο του τότε ΥΠΕΠΘ (Α. Σπηλιωτόπουλου), β) Γενικό Διευθυντή Οικονομικού Σχεδιασμού (Π. Καλλίρη), γ) Δήμαρχο Αθηναίων (Ν. Κακλαμάνη), δ) Πρόεδρο της Κτηματικής Εταιρείας Δημοσίου (Κ. Φωτόπουλο) ε) Πρόεδρο του ΟΡΣΑ (Κ. Συκιανάκη). Ο Δ. Αθηναίων επιβεβαίωσε τη συμφωνία του για την κατασκευή του τεμένους στο Ναυτικό Οχυρό Βοτανικού και συνομολόγησε ότι η ανάγκη για την κατασκευή του είναι επιτακτική. Ανέλαβε την υποχρέωση «να παραχωρήσει στο ΥΠΕΠΘ τη χρήση του ακινήτου για 100 χρόνια με σκοπό την ανέγερση του ισλαμικού τεμένους.»
2010/03/04: Ο ΥΠΕΘΑ, Ε. Βενιζέλος, κάνει αποδεκτό το αίτημα του Δ. Αθηναίων, Ν. Κακλαμάνη, να παραχωρηθεί από το Πολεμικό Ναυτικό έκταση εντός του Ναυτικού Οχυρού Βοτανικού για την κατασκευή του τεμένους καθώς και έκταση στο Σχιστό (θέση Χωράφα) για την κατασκευή μουσουλμανικού νεκροταφείου. (Πηγή: Εφημ. Το Έθνος: "Ναι" για κοιμητήριο μουσουλμάνων)
2010/11/16: Διάφορες μουσουλμανικές κοινότητες της Αθήνας και με αφορμή τη γιορτή Eid al Adha (Θυσία του Αβραάμ) διοργάνωσαν δημόσιες προσευχές στα Προπύλαια (Πρυτανεία ΕΚΠΑ), την πλατεία Αττικής, την πλατεία Κοτζιά, το Σταθμό Λαρίσης, την πλατεία Κουμουνδούρου και τον παλιό Ιππόδρομο στο Φάληρο προκειμένου να αναδείξουν διεθνώς την έλλειψη ενός δημόσιου τεμένους στην Αθήνα. Η κίνηση αυτή δημιούργησε κύμα αρνητικών δημοσιευμάτων για την Ελλάδα στο διεθνή τύπο και έθεσε σοβαρά θέματα ασφάλειας και δημόσιας τάξης.
Ο Νόμος 4014/2011
2011/09/07 Διεξάγεται ονομαστική ψηφοφορία (μετά από αίτημα του ΛΑΟΣ) για το άρθρο 29 του νομοσχεδίου «Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ρύθμιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση με δημιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου κ.ά. διατάξεις αρμοδιότητας του Υπ. Περιβάλλοντος». Σύμφωνα με το άρθρο 29 αντί να κατασκευαστεί νέο κτήριο για το τέμενος, θα γίνει μετασκευή υπάρχοντος κτηρίου (μειώνεται και το κόστος από περίπου € 5,6 εκατ. σε €946 χιλ.). Υπέρ του άρθρου 29 (δηλ. ότι το άρθρο δεν θίγει τα συμφέροντα του Δ. Αθηναίων) ψήφισαν όλα τα κόμματα εκτός του ΛΑΟΣ (198 ΝΑΙ επί 214 παρόντων βουλευτών).
[Πηγή: Πρακτικά βουλής: Πρακτικά Βουλής (Συζήτηση σελ. 16292-16325 και συζήτηση αίτησης ΛΑΟΣ ονομαστικής ψηφοφορίας για το άρθρο 29, σελ. 16325-16341
Ψηφοφορία (σελ. 16377-16389)
2011/09/21 Δημοσιεύεται ο Ν. 4014/2011 «Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ρύθμιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση με δημιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου κ.ά. διατάξεις αρμοδιότητας του Υπ. Περιβάλλοντος». Το τέμενος χωροθετείται στη θέση του παλιού κτηρίου του ΚΣΑΝ (Κεντρικός Σταθμός Αυτοκινήτων Ναυτικού), 700μ από το σταθμό του μετρό «Ελαιώνας» σε περιοχή όπου δεν επιτρέπεται η κατασκευή κατοικιών. Ο χώρος προσευχής θα είναι 575 τμ (χωρητικότητα 300 ανδρών και 50 γυναικών) δηλ. όσο ένας μέσος ναός της ΧΟ Εκκλησίας. Δεν θα έχει μιναρέ και γύρω από το τέμενος θα υπάρχει χώρος πρασίνου ανοικτός για το κοινό.
2011/11/09 Ο Ν. Κακλαμάνης (πλέον αρχηγός της μείζονος αντιπολίτευσης στον Δ. Αθηναίων) δηλώνει σχετικά με τον Ν. 4014/2011 ότι θίγονται τα συμφέροντα του Δ. Αθηναίων διότι α) η έκταση δεν παραχωρείται στον Δ. Αθηναίων, β) δεν προβλέπεται πουθενά άρση του χαρακτηρισμού του Ναυτικού Οχυρού και γ) ο συντελεστής δόμησης (0,1) με κάλυψη 5% που έχει ο Δ. Αθηναίων στο Κοινόχρηστο Πράσινο του Ελαιώνα μπορούσε να αξιοποιηθεί για κάλυψη κοινωφελών αναγκών (πολιτιστικά κτήρια, κτήρια εκπαίδευσης, υπαίθριες αθλητικές εγκαταστάσεις) ή για χρήσεις που αποφέρουν έσοδα στο Δήμο (εστιατόρια, αναψυκτήρια, χώροι συνάθροισης κοινού). Με την προσθήκη θρησκευτικών χώρων ο Δήμος χάνει συντελεστή και εκτάσεις για χρήση που δεν αποτελεί αρμοδιότητά του.
2011/12/27 Ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ ομού με άλλους πολίτες καταθέτει αίτηση ακυρώσεωςστο Συμβούλιο της Επικρατείας με στόχο την κήρυξη του Ν. 3512/2006 αντισυνταγματικού και τη συνακόλουθη ακύρωση της κατασκευής του τεμένους.
2013/02/07 Ο Υφ. Εξωτερικών Κ. Τσιάρας σε επίκαιρη ερώτηση του Γ. Γερμενή (ΧΑ) δηλώνει στη Βουλή «[…] Η Αθήνα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή πρωτεύουσα στην οποία δεν υφίσταται κεντρικός λατρευτικός χώρος για τους μουσουλμάνους. […] η υλοποίηση του έργου θα εκπέμψει […] ισχυρό μήνυμα της Ελλάδας υπέρ των θρησκευτικών ελευθεριών και το διαθρησκειακού διαλόγου […] Οι εικόνες των προσευχόμενων μουσουλμάων στους δρόμους με τη δικαιολογία ότι δεν υπάρχει τέμενος στην Αθήνα […] δημιουργούν πολύ μεγαλύτερα προβλήματα και πολύ μεγαλύτερους κινδύνους σε σχέση με την προοπτική που προτείνεται […]» [Πηγή: Πρακτικά βουλής, σελ. 7552 (όλη η συζήτηση, σελ. 7551—7552]
2013/05/14 Ο Δ. Αθηναίων Γ. Καμίνης δημοσιεύει στην Athens Voice άρθρο με τίτλο Τζαμί στην Αθήνα, τώρα στο οποίο αναφέρει: «Ζητήσαμε εξαρχής από την κεντρική κυβέρνηση να επισπεύσει τις διαδικασίες για την κατασκευή μουσουλμανικού τεμένους καταρχάς στον Ελαιώνα […] Επιπλέον […] κρίνουμε ότι πιο λειτουργικό θα ήταν να υπάρχουν επιπλέον ένας ή δύο χώροι άσκησης των θρησκευτικών αυτών καθηκόντων στα επτά κοινοτικά διαμερίσματα, που να πληρούν όλες τις νόμιμες προδιαγραφές, βάζοντας έτσι οριστικά τέλος στο καθεστώς παράνομης λειτουργίας ανάλογων χώρων.»
2013/12/04 Ο Αναπληρωτής Πρόεδρος Εξωτερικών Σχέσεων του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης της Τουρκίας Μ. Κουλούνκ σε ερώτηση για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης δηλώνει ότι προϋπόθεση για αυτό είναι να λειτουργήσει το Φετιχιέ Τζαμί ως χώρος λατρείας. (Πηγή: Εφημ. Το Έθνος: Τέλος η εποχή των δυναστειών.)
2014/04/06 Ο Ν. Κακλαμάνης δηλώνει στην Ελεύθερη Ώρα: «Θεωρώ ότι η κατασκευή μουσουλμανικού τζαμιού και όχι τεμένους, στον αστικό ιστό της Αθήνας και δη στο Βοτανικό είναι λάθος. Λατρευτικοί χώροι μπορούν να δημιουργηθούν εκτός του οικιστικού ιστού της πρωτεύουσας. Για παράδειγμα στο Σχιστό, όπου είχαν παραχωρηθεί 100 στρέμματα για μουσουλμανικό νεκροταφείο.» (Πηγή: nkaklamanis.gr)
2014/06/30 Δημοσιεύεται η απόφαση του ΣτΕ 2399/2014 με την οποία απορρίπτεται η αίτηση ακύρωσης του Μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ και άλλων, αφού κρίνεται ότι ο Ν. 3512/2006 είναι συμβατός με το Σύνταγμα.
2014/09/01 Ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Τ. Ερντογάν δηλώνει ότι για να επαναλειτουργήσει η Θεολογική Σχολή της Χάλκης υπάρχουν δύο όροι. Ο πρώτος είναι να δοθεί άδεια επισκευής των «δύο δικών μας γκρεμισμένων τεμενών» στην Αθήνα. (Πηγή: Εφημ. Τα Νέα: Προκλητικός ο Ερντογάν και για τα ελληνοτουρκικά: «Δεν κρατάτε το λόγο σας!».)
2014/10/30 Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθλομαίος δηλώνει ότι η σύνδεση λειτουργίας τεμένους στην Αθήνα με την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης είναι «μη επιτρεπτή». (Πηγή: Εφημ. Τα Νέα: Βαρθολομαίος: «Ανεπίτρεπτη η θέση της Αγκυρας να χτιστεί τζαμί στην Αθήνα για να ανοίξει η Σχολή της Χάλκης».)
2015/05/12 Η τροπολογία για την αντικατάσταση του τοπογραφικού διαγράμματος του Ισλαμικού Τεμένους Αθηνών υπερψηφίζεται από όλα τα κόμματα εκτός των ΑΝΕΛ και της ΧΑ. (Πηγή: Πρακτικά Βουλής: συζήτηση στις σελ. 2790-2844, ψηφοφορία στη σελ. 2846.)
2015/05/14 Δημοσιεύεται ο Ν. 4327/2015 του οποίου το άρθρο 34 είναι η τροπολογία για την αντικατάσταση του τοπογραφικού διαγράμματος του τεμένους.
3. Υπ. Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού: