Έχω τρία παιδιά, η πρώτη μου κόρη τελείωσε το καλοκαίρι το Λύκειο, η δεύτερη πηγαίνει στην Α' Γυμνασίου και ο γιος μου πηγαίνει στην Έκτη Δημοτικού.
Για την μεγάλη προχώρησαμε στην απαλλαγή όταν πήγαινε στη Β' Γυμνασίου (το 2005) και ο λόγος είναι πως φοβόμασταν πιθανή περιθωριοποίησή της από τους συμμαθητές και τους γονείς τους. Αποδείχτηκε όμως πως είχαμε λάθος γιατί δεν αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα ούτε από αυτούς, αλλά ούτε και από το σχολείο. Παρεπιπτόντως και κρατήστε το αυτό, η δεύτερη κόρη μου πηγαίνει στο συγκεκριμένο Γυμνάσιο που πήγαινε η πρώτη, ο δε Διευθυντής και η θεολόγος είναι τα ίδια πρόσωπα που ήταν και τότε.
Ανακουφισμένοι, αποφάσισαμε να απαλλάξουμε και τα μικρά από την πρώτη κιόλας χρονιά που διδάσκονται τα Θρησκευτικά ως ξεχωριστό μάθημα στο Δημοτικό, την Γ' τάξη δηλαδή. Τονίζω το ξεχωριστό γιατί έτσι όπως είναι η ύλη των σχολικών βιβλίων, "διαθεματική", τα θρησκευτικά μπαίνουν ήδη από το νηπιαγωγείο, θέλεις από θρησκευτικές και εθνικές γιορτές, θέλεις από μαθήματα της Γλώσσας, βρίσκεις αναφορές παντού. Αυτό το θέμα συζητήθηκε αρκετά
εδώ.
Τη σχολική χρονιά 08-09 (της σωτήριας εγκυκλίου Φ12/977/109744/Γ1) τα μικρά όταν η τάξη τους έκανε θρησκευτικά πήγαιναν στη διπλανή τάξη, πράγμα που δημιουργούσε διαρκώς προβλήματα του είδους:
- δεν υπήρχε ελεύθερη θέση σε θρανίο γιατί ήταν όλα ήδη πιασμένα από τους μαθητές της τάξης αυτής
- κάποιες φορές ο δάσκαλος παραχωρούσε τη δική του θέση στην έδρα, αλλά άλλες δεν ήθελε να είναι όρθιος όλη την ώρα, οπότε το δικό μου παιδί καθόταν σε ένα κάθισμα "στον αέρα", μόνο του
- άλλες φορές κάποιο παιδάκι ήταν άρρωστο, οπότε η θέση του στο θρανίο ήταν ελεύθερη για το γιο μου ή την κόρη μου (σε αυτές τις περιπτώσεις, ή αντιμετωπίζονταν ως εισβολείς και καταπατητές από τον διπλανό τους ή σαν ευχάριστη εναλλαγή από την καθημερινότητα της τάξης, ο "άλλος" που δεν κάνει θρησκευτικά, και, γιατί δεν κάνεις; δεν πιστεύεις; καλά, και πώς γίνεται αυτό;
Βέβαια και για να είμαι ειλικρινής, όταν πέρασε καιρός, έγινε κι αυτό παλιό για τα άλλα παιδιά και δεν ασχολούνταν με τους δικούς μου νομάδες. Όταν πέρυσι ξεκίνησαν τα σχολεία, πήγα στον διευθυντή προετοιμασμένη για να επιχειρηματολογήσω πιθανόν και σε υψηλούς τόνους ενάντια σ' αυτήν την εναλλακτική απασχόληση. Δεν χρειάστηκε όμως, αφού με το που τον ρώτησα σχετικά, μόνος του και αμέσως, μου πρότεινε να μένουν τα παιδιά στην τάξη τους. Δεν είμαι σίγουρη ποιος από τους δυο μας ανακουφίστηκε περισσότερο που συμφωνούσαμε, εγώ ή αυτός. Το σίγουρο είναι πως ο άνθρωπος κατάλαβε, όπως κι εγώ, πως το σύστημα αυτό δεν είναι ορθό παιδαγωγικά.
Η κόρη μου πήγε φέτος στην πρώτη Γυμνασίου και, από την επιστολή μου [1] στον διευθυντή του Γυμνασίου που επικολλώ εδώ, θα σχηματίσετε μία ιδέα για το τι αντιμετωπίσαμε. Το θέμα έχει ήδη λήξει επιτυχώς για τη μικρή και αυτό οφείλεται στο ότι είμαι πάρα πολύ καλά ενημερωμένη και όχι στην διάθεση του διευθυντή να με πληροφορήσει για την ισχύουσα νομοθεσία.
Η συμπεριφορά του και η άρνησή του να απαντήσει γραπτώς με έκαναν να πιστέψω πως το όλο θέμα ήταν στημένο έτσι, ώστε να μην πάρει απαλλαγή η κόρη μου. Για το λόγο αυτό συνέταξα κατ' αυτόν τον τρόπο την υπεύθυνη δήλωση [2] που κατέθεσα. Για να μη μακρηγορώ, μετά από τις εξηγήσεις που μου δόθησαν θεώρησα πως δεν υπήρχε λόγος να επιμείνω και παραιτήθηκα της απαίτησης για γραπτή αιτιολόγηση της συμπεριφοράς διευθυντού και θεολόγου. [3] (Στο τέλος παραθέτω σχετικό mail μου προς τη Διεύθυνση Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Τμήμα Γ' Μαθητικά Θέματα [4] )
Επί ηγεσίας Στυλιανίδη η όλη κατάσταση ήταν πλήρως απογοητευτική, τουλάχιστον όμως γνωρίζαμε πως είχαμε να κάνουμε με έναν συντηρητικό πολιτικό. Η σημερινή ηγεσία, αναγνωρίζει το δικαίωμα της απαλλαγής σε ΟΛΟΥΣ τους μαθητές και όχι μόνο στους μη-ορθόδοξους. Η αναγνώριση όμως αυτή σταματά στα πλαίσια της ετήσιας έκθεσης του Υπουργείου προς την Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και δεν ανακοινώνεται στο ευρύ κοινό και τους άμεσα ενδιαφερόμενους, ούτε καν όταν γίνονται σχετικές ερωτήσεις στη Βουλή των Ελλήνων. Περισσότερα θα βρείτε
εδώ.
Με τις εθνικιστικές κορώνες που υψώνονται όλο και πιο πολύ στις μέρες μας, από πολιτικούς, θεολογικούς και εκκλησιαστικούς φορείς, ανησυχώ όλο και πιο πολύ για τα παιδιά μου και τον κίνδυνο στιγματισμού που διατρέχουν επειδή δεν παρακολουθούν το μάθημα και επειδή το πεδίο Θρήσκευμα (που δε θα έπρεπε να υπάρχει συμφώνως προς το σκεπτικό των ταυτοτήτων) στα χαρτιά τους παραμένει κενό.
Έχω ήδη στείλει επιστολή στην Ένωση για τα δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη και στο Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι ζητώντας τη συμβουλή τους ως πως το πώς να κινηθώ. Γνώριζα ήδη τις κινήσεις που έχετε κάνει σαν Ένωση προς τον ΣτΠ και την ΑΠΔΠΧ, αυτό που δεν γνώριζα και το διάβασα σήμερα στο σχετικό post, είναι πως δικηγόρος σας είναι ο κύριος Παναγιώτης Δημητράς του ΕΠΣΕ (και αν δεν κάνω λάθος και της ΕΝΩ.ΟΥΜ.Ε). Πιστεύω πως η μαρτυρία μου για την εμπειρία της κόρης μου θα βοηθήσει στον κοινό σκοπό όλων, που είναι η προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων μας. Θα βοηθήσει ελπίζω και παιδιά σαν τον Σίσσυφο που θέλουν να πάρουν απαλλαγή και συναντούν εμπόδια που τους αποθαρρύνουν.
[1] (5-10-2010)
Κύριε Γυμνασιάρχα,
ονομάζομαι Βέρα ----- και είμαι μητέρα της ----- ------, μαθήτριας στο Α1 τμήμα του Γυμνασίου σας.
Ο λόγος που επικοινωνώ γραπτώς είναι το ότι με ενημέρωσε η κόρη μου πως η θεολόγος του τμήματος κυρία ----- τη συνόδευσε προχτές στο γραφείο σας ώστε να δώσει εξηγήσεις γιατί έχει απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών.
Το δέος και η αμηχανία που ένιωσε μπροστά σας, δεδομένου του ότι από τις πρώτες μέρες των γυμνασιακών της χρόνων βρέθηκε "στο γραφείο του διεθυντή", την εμπόδισαν να σκεφτεί την πιο απλή απάντηση: "Δεν είναι δική μου απόφαση, επικοινωνήστε με τους γονείς μου σχετικά". Αντιθέτως θεώρησε σωστό να αναλάβει την ευθύνη και να απαντήσει πως δεν πιστεύει (κάτι που δε σας αφορά). Θα συμφωνήσω ανεπιφύλακτα με αυτό που της είπατε, πως "είναι πολύ μικρή για να πάρει μια τέτοια απόφαση" , θα συμπληρώσω όμως πως είναι εξίσου μικρή για να αντιληφθεί πλήρως αντικρουόμενες απόψεις επί του θέματος, για τις οποίες κοινωνίες ολόκληρες και κυβερνήσεις ερίζουν, μέχρι του σημείου προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ατόμου. Επομένως δεν είναι σε θέση να υποστηρίξει με σαφή επιχειρήματα αυτή της την αποχή, κάτι που θεωρώ πως δεν θα έπρεπε εξ αρχής να της ζητηθεί. Αντιθέτως, πρώτη η κυρία ----- και ακολούθως εσείς οφείλατε να ανατρέξετε στην καρτέλα της και αν εκεί δεν υπήρχαν επαρκείς πληροφορίες, το δέον θα ήταν να επικοινωνήσετε με τους γονείς για τις όποιες διευκρινίσεις.
Οπωσδήποτε όμως το όλο θέμα δεν οφείλεται σε δική μας παράλειψη, δεδομένου του ότι όταν κάναμε την εγγραφή ρώτησα την καθηγήτρια που παρέλαβε την καρτέλα της κόρης μου, αν τα στοιχεία της ήταν πλήρη, με τηλέφωνα επικοινωνίας και αναγραφή της απαλλαγής, όπως επίσης αν χρειάζεται να επαναλάβουμε την υποβολή της σχετικής υπεύθυνης δήλωσης. Στο τελευταίο η απάντηση ήταν αρνητική.
Επομένως και για να κλείσει το όλο θέμα, παρακαλώ όπως με ενημερώσετε γραπτώς για
α) τι πρέπει να δηλώσω υπευθύνως για την απαλλαγή της από το μάθημα των θρησκευτικών καθώς και τους εκκλησιασμούς
β) αν πρέπει να υποβάλλω αυτή την υπεύθυνη δήλωση κατά την έναρξη κάθε σχολικής περιόδου, ή αρκεί αυτή που θα με καθοδηγήσετε πώς να συμπληρώσω,
γ) πώς θα απασχολείται κατά τη διάρκεια αυτού του μαθήματος και
δ) όταν καθοριστεί το ωρολόγιο πρόγραμμα και σε περίπτωση που το μάθημα είναι στην πρώτη ή την τελευταία ώρα, αν επιτρέπεται να έρχεται αργότερα ή να φεύγει νωρίτερα αντίστοιχα.
Κλείνοντας και σε αναμονή της απάντησής σας, επιτρέψτε μου να ευχηθώ σε σας και τους συναδέλφους σας μία καλή και δημιουργική σχολική χρονιά.
[2] (19-10-2010)
Με ατομική μου ευθύνη… δηλώνω ότι βάσει
α) του νόμου 2462/1997 που κυρώνει το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και συγκεκριμένα του άρθρου 18, παράγραφος 4
β) της (δεσμευτικής για τη Διοίκηση) Απόφασης 77Α/2002 της Ανεξάρτητης Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα,
επιθυμώ την άμεση απαλλαγή της κόρης μου ----- ------ από το μάθημα των Θρησκευτικών, τον Εκκλησιασμό και την πρωινή προσευχή.
Η υποβολή της δήλωσης αυτής δεν συνιστά θετική ή αρνητική δήλωση θρησκεύματος της δηλούσας/του δηλούντος ή της μαθήτριας, ούτε αποδοχή των ιδιοτήτων που αποδίδονται σε απαλλασσόμενους της εγκυκλίου Φ12/977/109744/Γ1, βάσει της οποίας προφανώς θα ενεργήσετε προκειμένου για την απασχόληση σε άλλο διδακτικό αντικείμενο από αυτό των θρησκευτικών.
Με την επιφύλαξη για κάθε νόμιμο δικαίωμά μου όσον αφορά τα προσωπικά μου δεδομένα και αυτά της κόρης μου,
ο δηλών/η δηλούσα...
[3] (21-10-2010)
Κύριε Γυμνασιάρχα,
σε συνέχεια της επιστολής μου (αρ. Πρωτ. 721/5-10-2010) και κατόπιν των συναντήσεων που είχα τόσο με σας όσο και με την κυρία -----, σας ενημερώνω πως οι εξηγήσεις που μου δόθηκαν είναι ικανοποιητικές. Έχω πειστεί πως τα όποια λάθη προκάλεσαν τη δικαιολογημένη ανησυχία μου είναι ανθρώπινα και τα γεγονότα που ακολούθησαν οφείλονται όχι σε πρόθεση άσκησης πίεσης αλλά στο πλήθος και την αμφισημία των σχετικών εγκυκλίων του Υπουργείου Παιδείας. Επειδή το ζητούμενο είναι η σαφήνεια και η αποφυγή παρόμοιων προβλημάτων σε άλλα παιδιά, οι κινήσεις μου προς το αρμόδιο γραφείο δεν θα συμπεριλαμβάνουν καμία προσωπική αναφορά, ούτε θα διευκρινίζουν σχολική μονάδα.
Επίσης, επειδή η εμπειρία μού έχει δείξει πως η απασχόληση των απαλλασσόμενων σε άλλο τμήμα την ώρα των Θρησκευτικών πιο πολύ αναστάτωση προκαλεί -τόσο στους ίδιους, όσο στον εκπαιδευτικό και τους μαθητές του άλλου τμήματος- παρά κάνει καλό, σας ενημερώνω πως προτιμώ η κόρη μου να παραμένει στην τάξη της και να ασχολείται με τα άλλα της μαθήματα. Όπως δηλαδή συνέβαινε μέχρι πριν δημιουργηθεί το όλο ζήτημα. Αυτό, αν σας βρίσκει σύμφωνο και δεν σας δημιουργεί περαιτέρω προβλήματα.
[4] (τα αναφερόμενα έγγραφα είναι τα [1], [2], [3] )
<
vera.-----@gmail.com>
προς Τμήμα Γ' Μαθητικά Θέματα <
t05sde3a@ypepth.gr>
ημερομηνία27 Οκτωβρίου 2010 1:39 μ.μ.
θέμαΣχετικά με την από 1-10-2010 επιστολή μου με Θέμα: Απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών
εστάλη-απόgmail.com
Υπ' όψιν Προϊσταμένης κ. Βάρλα
Κυρία Βάρλα
Σε συνέχεια της τηλεφωνικής μας συνομιλίας της Παρασκευής 15-10-2010, σας κάνω επικόλληση εδώ των σχετικών επιστολών μου και της υπεύθυνης δήλωσης που υπέβαλα στο σχολείο της κόρης μου, προκειμένου για την απαλλαγή της από το μάθημα των Θρησκευτικών, τους εκκλησιασμούς και την πρωινή προσευχή. Για λόγους προστασίας των εμπλεκομένων εκπαιδευτικών από πιθανές κυρώσεις ή επιπλήξεις οι οποίες θα ήταν άδικο να επιβληθούν, δεδομένου πως η ευθύνη είναι αποκλειστικά του Υπουργείου όπως εξηγώ και στη δεύτερη επιστολή μου προς αυτούς, έχω διαγράψει ονόματα και σχολική μονάδα. Το θέμα της απαλλαγής έχει ήδη λήξει επιτυχώς για την κόρη μου.
Η ουσία της υπόθεσης είναι πως αν η Πολιτεία είχε συμμορφωθεί με τις συστάσεις της απόφασης 77Α/2002 της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, δεν θα υπήρχε αυτή τη στιγμή μία πληθώρα εγκυκλίων στη διάθεση του εκπαιδευτικών, εγκυκλίων που πιο πολύ σύγχυση προκαλούν παρά δίνουν μια λύση στο πρόβλημα. Από του σημείου αυτού και πέρα οι επόμενες επιστολές μου θα απευθυνθούν στην Υπουργό καθώς και τα συναρμόδια Υπουργεία.
Ευχαριστώ για τη μέχρι τώρα ενασχόλησή σας.