Αυτό μου ήρθε καθώς διαβάζω την Εποχή της λογικής (The age of reason) του Thomas Paine.Η πεποίθηση ότι υπάρχει ένα υπερφυσικό ον που δημιούργησε τον κόσμο, δεν είναι προϊόν της ανάγκης για ερμηνεία και κατανόηση του κόσμου, αλλά προϊόν της ανάγκης για λατρεία.
Αόρατη Μελάνη, 12-8-2010
Ο Παίην απορρίπτει τον χριστιανισμό με σθεναρά επιχειρήματα, χαρακτηρίζοντας μυθοπλασίες όλα τα ιερά του κείμενα και απαράδεκτη την πεποίθηση ότι ο θεός μπορεί να μας αποκαλυφθεί εμμέσως μέσα από τις αφηγήσεις τρίτων. Επιμένει όμως ότι "μια που βρισκόμαστε εδώ, μια που υπάρχει ο κόσμος, κάτι θα πρέπει να δημιούργησε κι εμάς κι εκείνον" και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει θεός, αλλά δεν συνδιαλέγεται με τους ανθρώπους μέσα από οράματα, θαύματα και τα παρόμοια, υφίσταται σε μια ανώτερη σφαίρα.
Η θέση αυτή (η βασική θέση του ντεϊσμού, του οποίου ιδρυτής είναι ο Παίην) είναι ένας ισχυρισμός τον οποίο προβάλουν στις συζητήσεις μας συχνά διάφοροι μορφωμένοι ένθεοι, όταν εξαντλήσουν όλα τα άλλα επιχειρήματα. Η βασική σκέψη τους είναι "βρισκόμαστε εδώ, άρα κάτι μας έφτιαξε, ναι μεν δεν μπορούμε να αποδειχθεί η θέση αυτή αλλά δεν μπορεί ούτε να καταρριφθεί, επομένως είναι λογικό να πιστεύουμε" και εξακολουθούν να λατρεύουν τον θεό (καθένας μέσα από το παραδοσιακό τυπικό των πατροπαράδοτων θρησκειών του).
Ισχυρίζονται μάλιστα ότι η πεποίθησή τους αυτή απορρέει από την επιθυμία να κατανοήσουν τον κόσμο, και ότι η εικασία της ύπαρξης θεού είναι μια θεμιτή και λογική εικασία για την ερμηνεία της ύπαρξης του κόσμου.
Για μένα, πεποίθηση αυτή δείχνει την ανάγκη ορισμένων ανθρώπων όχι να γνωρίσουν πραγματικά τη φύση του κόσμου και το αν υφίσταται δημιουργός, αλλά να νιώσουν ότι υπάρχει κάτι ανώτερο και αξιοθαύμαστο που μπορούν να λατρέψουν, με τον ίδιο τρόπο που λατρεύουμε τον πατέρα μας ή τον βασιλιά μας.
Κατά την άποψή μου, άθεοι είναι όσοι ακριβώς δεν έχουν αυτήν την ανάγκη. Όσοι θα ήθελαν ίσως να μάθουν την προέλευση του σύμπαντος και τις απαρχές της ζωής, αλλά δεν νιώθουν την ανάγκη να προσκυνήσουν τα αίτιά τους ή να προσευχηθούν σε αυτά, μονάζα να τα γνωρίσουν και να τα θαυμάσουν.
(Περιττεύει να πω ότι το σκεπτικό "Υπάρχουμε, άρα μας δημιούργησε ένα ανώτερο ον" δεν έχει λογικό ειρμό ούτε λογική βάση, κι αυτός είναι ένας βασικός λόγος για τον οποίο η πεποίθηση της ύπαρξης θεού και η εμμονή σε αυτήν δείχνει μάλλον παραλογισμό παρά λογική.)