Σχολικοί εκκλησιασμοί και επισκέψεις σε μοναστήρια.

Ανακοινώσεις και προτάσεις για δράσεις διαφόρων φορέων και ιδιωτών υπέρ της θρησκευτικής ελευθερίας και συναφών θεμάτων. Οι δράσεις της Ένωσης Άθεων συζητούνται στον χώρο "Γενικές Συζητήσεις Ένωσης Άθεων" και ανακοινώνονται στις "Ανακοινώσεις Ένωσης Άθεων"
Απάντηση
Nikos
Δημοσιεύσεις: 18
Εγγραφή: 27 Μάιος 2010 14:46
Όνομα Ιστότοπου: -

Γεια σας και από μένα, πρώτη φορά γράφω στο φόρουμ. Είμαι εκπαιδευτικός στην επαρχία και μου έχει τύχει δύο χρονιές μέχρι στιγμής να έχω πολύ "θεούσους" δ/ντες. Οι εκκλησιασμοί ήταν σχετικά συχνοί (μία φορά το μήνα) και στις εκδρομές υπήρχαν επισκέψεις σε μοναστήρια της περιοχής (με συνοδευτικές ομιλίες από την πλευρά του δ/ντή για εικόνες που είχαν δακρύσει όταν "αμαυρώθηκαν" από Τούρκους και θαυματουργά νερά που θεράπευαν τον τύφο).

Δεν έκανα θέμα μέχρι στιγμής και συμμετείχα με βαριά καρδιά, επειδή είμαι νέος στο χώρο και δεν ήθελα να θεωρηθεί ότι θέλω να "λουφάρω" (στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι συνάδελφοι/-ισσες είναι επίσης θρησκευόμενοι έως θρησκόληπτοι). Δε θα ήθελα όμως να ξαναβιώσω τέτοιες εμπειρίες. Υπάρχει κάποιος συνάδελφος που να έχει αντιμετωπίσει κάτι παρόμοιο; Καλύπτομαι νομικά να δηλώσω ότι δεν επιθυμώ να συμμετάσχω σε οτιδήποτε έχει να κάνει με θρησκευτικές εκδήλωσεις, όπως και στη γιορτή των Χριστουγέννων, στην οποία υποχρεώθηκα να πάρω μέρος λόγω ειδικότητας (μουσικός); Η αλήθεια είναι ότι στην Αθήνα δεν είχα τέτοια προβλήματα, σε σχολεία του κέντρου στις 23 Δεκεμβρίου δεν έκαναν καν γιορτή (γιατί στην πραγματικότητα δεν προβλέπεται γιορτή Χριστουγέννων από κάποια εγκύκλιο, αλλά η 23η Δεκεμβρίου θεωρείται κανονικά εργάσιμη). Εγώ το ανέφερα αυτό στην πρώτη συνεδρίαση στο σχολείο που διδάσκω τώρα αλλά δεν έγινε αποδεκτό, με το σκεπτικό ότι "κάθε χρόνο γίνεται γιορτή Χριστουγέννων", είναι "εθιμικό". Αν κάποιος έχει περάσει κάτι ανάλογο και ξέρει να μου πει τι πρέπει να κάνω για να είμαι καλυμμένος υπηρεσιακά σχετικά με τις γιορτές και τους εκκλησιασμούς, θα ήταν ευπρόσδεκτη η βοήθεια. Ευχαριστώ!
Άβαταρ μέλους
noxteryn
Δημοσιεύσεις: 2210
Εγγραφή: 02 Απρ 2010 15:40
Όνομα Ιστότοπου: noxteryn
Τοποθεσία: Αργυρούπολη
Επικοινωνία:

Nikos έγραψε:Εγώ το ανέφερα αυτό στην πρώτη συνεδρίαση στο σχολείο που διδάσκω τώρα αλλά δεν έγινε αποδεκτό, με το σκεπτικό ότι "κάθε χρόνο γίνεται γιορτή Χριστουγέννων", είναι "εθιμικό".
Argumentum ad antiquitatem
:whistle:

Χωρίς να είμαι ειδικός ή να έχω παρόμοια εμπειρία, νομίζω ότι έχεις το Συνταγματικό δικαίωμα να απέχεις από θρησκευτικές τελετουργίες στο χώρο εργασίας. Δε νομίζω να μπορούν να σε διώξουν, γιατί θα μπορείς να τους κάνεις μήνυση βάσει του νόμου 1419/1984 που αναθεώρησε το νόμο 927/1979:
Άρθρο 1
Οστις δημοσίως, είτε προφορικώς είτε διά του τύπου ή διά γραπτών κειμένων ή εικονογραφήσεων ή παντός ετέρου μέσου εκ προθέσεως προτρέπει εις πράξεις ή ενεργείας δυναμένας να προκαλέσουν διακρίσεις, μίσος ή βίαν κατά προσώπων ή ομάδες προσώπων εκ μόνου του λόγου της φυλετικής ή εθνικής καταγωγής του, τιμωρείται με φυλάκισιν μέχρι δύο ετών ή με χρηματικήν ποινήν ή και δι' αμφοτέρων των ποινών τούτων.
Άρθρο 24
Όπου στο Ν. 927/1979 "περί κολασμού πράξεων ή ενεργειών αποσκοπουσών εις φυλετικάς διακρίσεις" αναφέρεται η φυλετική ή εθνική καταγωγή προστίθεται και η περίπτωση του θρησκεύματος.
"The irony of the Information Age is that it has given new respectability to uninformed opinion."
Άβαταρ μέλους
AoratiMelani
Δημοσιεύσεις: 16164
Εγγραφή: 27 Φεβ 2009 16:19
Όνομα Ιστότοπου: Αόρατη Μελάνη
Επικοινωνία:

Νίκο έστειλα το ερώτημά σου στους δικηγόρους μας και ελπίζω να μπορέσω να σου απαντήσω σύντομα.
Η θρησκευτική γλώσσα είναι μια μεταφορά. Το πρόβλημα είναι όταν παρασύρεται κανείς από τη μεταφορά κι αρχίζει να τη βλέπει σαν κυριολεξία. Rebbecca Goldstein
Nikos
Δημοσιεύσεις: 18
Εγγραφή: 27 Μάιος 2010 14:46
Όνομα Ιστότοπου: -

Ευχαριστώ! Δεν είναι ότι θέλω να κάνω κάποια αγωγή, απλώς ήθελα να ξέρω σε περίπτωση που χρειαστεί να υπερασπίσω τις θέσεις μου εγγράφως, τι προβλέπεται.
Άβαταρ μέλους
Shipwrecked Frontier Pioneer
Δημοσιεύσεις: 26
Εγγραφή: 03 Μαρ 2009 15:57
Όνομα Ιστότοπου: Μεταπτυχιακό ΜΙΘΕ: Γνωσιακή Επιστήμη
Επικοινωνία:

Νίκο, ήμουν καθηγητής πέρσι σε σχολείο της επαρχίας και αυτό που θα σου πρότεινα είναι:

1) όταν βρεις τους νόμους να τους μελετήσεις για να ξέρεις πώς ακριβώς απαντάς. Ο noxteryn κατά πάσα πιθανότητα έχει δίκιο, νομικά καλύπτεσαι σίγουρα να δηλώσεις ότι δεν επιθυμείς να συμμετέχεις σε τέτοιες επισκέψεις όταν έχουν θρησκευτικό χαρακτήρα. Όταν πάρεις απάντηση από τους νομικούς συμβούλους, μελέτησε τους νόμους. Συνήθως πάντως, μπορείς να αρνηθείς συμμετοχή σε εκδηλώσεις και εκδρομές και για προσωπικούς λόγους.

2) το (1) να είναι η λύση ανάγκης αν δεις ότι πας να μπλέξεις. Δε θα σου πρότεινα σε επαρχία και με θεούσους στο περιβάλλον να κάνεις τέτοιου είδους ανακοινώσεις, εκτός αν τη βρίσκεις με την αντιπαράθεση (είχα συνάδελφο που ήταν συνεχώς έτσι). Για να καταλάβεις, εγώ σκοτώθηκα με τον πατέρα μου (που δεν είναι και ιδιαίτερα θρήσκος), επειδή δεν τηρούσα ευλαβική στάση κατά τον αγιασμό. Και το περιβάλλον δεν ήταν ιδιαίτερα θρήσκο.

3) Μια ιδέα είναι, ένα θέατρο (του παραλόγου), όπως και στο στρατό. Εγώ αυτό που έκανα στους εκκλησιασμούς ήταν να κάθομαι απ'έξω, και καλά για να φυλάω τα παιδιά που βγαίνουν από την εκκλησία. Εναλλακτικά, δες το ως ανθρωπολογική μελέτη (προσωπικά διασκεδάζω πολύ με τύπους σαν το διευθυντή που περιγράφεις). Επίσης, θα σου κάνει εντύπωση πόσο ανοιχτομυαλα είναι τα παιδιά αν τους δώθεί η ευκαιρία να σου πουν την άποψή τους για αυτά τα θέματα (όχι όλα, κάποια). Ή οι συνάδελφοι: ο θεολόγος μας ήταν αγνωστικιστής.

Ξέρω ότι κάποιοι θα διαφωνήσουν μαζί μου και θα υποστηρίξουν ότι δεν πρέπει να κρύβεσαι, κλπ. Αυτό θα το κρίνεις εσύ από το πόσο εκτιμάς ότι θα "στιγματιστείς" στην τοπική κοινωνία (ναι, μη γελάτε οι Αθηναίοι, η επαρχία μπορεί να είναι εξαιρετικά οπισθοδρομική).
...but out of all I entitled you my favorite scar
Nikos
Δημοσιεύσεις: 18
Εγγραφή: 27 Μάιος 2010 14:46
Όνομα Ιστότοπου: -

Δυστυχώς δεν καλύπτομαι νομικά, υπάρχει αυτό:
Προεδρικό Διάταγμα 201/98 (απόσπασμα)
Άρθρο 13 5. Πρωινή προσευχή - σημαιοστολισμός.

i. Πριν από την έναρξη των μαθημάτων πραγματοποιείται κοινή προσευχή των μαθητών και του διδακτικού προσωπικού στο προαύλιο του σχολείου με ευθύνη των εκπ/κών που εφημερεύουν. Σε περίπτωση δυσμενών καιρικών συνθηκών η προσευχή πραγματοποιείται στην αίθουσα κάθε. τάξης. Oι εκπαιδευτικοί συμμετέχουν υποχρεωτικά στην πρωινή κοινή προσευχή και στον εκκλησιασμό και επιβλέπουν το τμήμα τους. Η συμμετοχή και των μη ορθόδοξων εκπαιδευτικών είναι απαραίτητη για την επιτήρηση των μαθητών τους. Η συμμετοχή των ετερόδοξων μαθητών στην πρωινή προσευχή γίνεται σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο εδάφιο δ της παραγράφου 10 αυτού του άρθρου.
Οι ετερόδοξοι (δε μιλάει καθόλου για "ά-δοξους") μαθητές έχουν κάποια δικαιώματα, οι καθηγητές όμως πρέπει να το βουλώσουν και να κάνουν ότι προσεύχονται (τι άραγε εννοεί ο νομοθέτης με τον όρο "συμμετοχή";;;). Επίσης, πρέπει να συνοδεύουν στους εκκλησιασμούς για "επιτήρηση", δηλαδή για να γαυγίζουν στα παιδιά που θα είναι δικαιολογημένα ανήσυχα με την πάροδο των πρώτων 5', πριν ενημερωθούν ότι κουβαλούν μέσα τους βαριές αμαρτίες και πρέπει να εξομολογούνται αν είναι πάνω από 7 χρονών (αυτό ήταν το θέμα του κηρύγματος στον τελευταίο εκκλησιασμό που συνόδευσα). Μπράβο στο πρώην ΥΠΕΠΘ νυν ΥΠΔΒΜΘ (το Θ πάντα θα μένει στο τέλος)!
Άβαταρ μέλους
Ιοκάστη
Δημοσιεύσεις: 2298
Εγγραφή: 05 Μαρ 2009 13:18
Όνομα Ιστότοπου: Iokaste’s Blog
Επικοινωνία:

Πάτε και για εξομολόγηση τα παιδιά; Εμάς δεν μας είχαν πάει ποτέ (καλά δεν θα μ'άφηνε κι η μητέρα μου να πάω για εξομολόγηση κι από μικρή ήμουν σίγουρη πως δεν είχα αμαρτίες :p). Είναι τραγικό όμως. Καλό κουράγιο κι ελπίζω να βρεις κάποια άκρη.
http://iocaste.wordpress.com

Do you know how a falcon is trained my dear? Her eyes are sown shut. Blinded temporarily she suffers the whims of her God patiently, until her will is submerged and she learns to serve - as your God taught and blinded you with crosses.
Άβαταρ μέλους
noxteryn
Δημοσιεύσεις: 2210
Εγγραφή: 02 Απρ 2010 15:40
Όνομα Ιστότοπου: noxteryn
Τοποθεσία: Αργυρούπολη
Επικοινωνία:

Πιθανολογώ ότι "συμμετοχή" σε αυτό το context σημαίνει να είσαι παρών.
Ειδάλλως, νομίζω ότι ο νόμος αυτός μπορεί εύκολα να κριθεί αντισυνταγματικός (Άρθρο 13).
"The irony of the Information Age is that it has given new respectability to uninformed opinion."
Άβαταρ μέλους
AoratiMelani
Δημοσιεύσεις: 16164
Εγγραφή: 27 Φεβ 2009 16:19
Όνομα Ιστότοπου: Αόρατη Μελάνη
Επικοινωνία:

Και να ήταν μόνο αυτός ο νόμος, Νοξ... πολύ χρήσιμο να ξέρουμε ότι υπάρχει αυτό το ΠΔ, σίγουρα είναι αντισυνταγματικό και μπορούμε να το προσβάλλουμε. Να το προσθέσω στην ατζέντα της Ένωσης για να το δούμε κάποια στιγμή.
Η θρησκευτική γλώσσα είναι μια μεταφορά. Το πρόβλημα είναι όταν παρασύρεται κανείς από τη μεταφορά κι αρχίζει να τη βλέπει σαν κυριολεξία. Rebbecca Goldstein
Άβαταρ μέλους
themosk
Δημοσιεύσεις: 90
Εγγραφή: 24 Αύγ 2010 12:56
Όνομα Ιστότοπου: ΑΣΜΟΔΑΙΟΣ Ο ΚΑΡΑΒΛΑΧΟΣ
Επικοινωνία:

μολις διαβασα αυτο "Προεδρικό Διάταγμα 201/98 Άρθρο 13 5. Πρωινή προσευχή - σημαιοστολισμός" μου επεσαν τα σαγονια. ημαρτον ρε ημαρτον (που λεει και ο γεωργιου), για ποια ανεξιθρησκεια και ποιες ελευθεριες μιλαμε?
στο 2010 τους και ακομα προστατευουν με διαταγματα μια μυθοπλασια ωστε οι πολλοι να μενουν υπνωτισμενοι και οι λιγοι και "εκλεκτοι" να πλουτιζουν. ε ρε ξεφτιλα...
Άβαταρ μέλους
Giorugosu
Δημοσιεύσεις: 37
Εγγραφή: 19 Αύγ 2010 23:18
Όνομα Ιστότοπου: Fukuru
Επικοινωνία:

Με λίγα λόγια, εάν έχουμε υποθετικά ένα σχολείο με 10 τάξεις, όπου κάθε τάξη θα έχει διαφορετικό θρήσκευμα, θα πρέπει σύμφωνα με το ΠΔ τα παιδιά να περάσουν καμμιά ώρα στο προαύλιο κάνοντας την προσευχή κάθε θρησκείας...
Εκτός και αν έμμεσα αναφέρεται μόνο στους ΧΟ, οπότε καταντά ρατσιστικό το ΠΔ.

Εμείς στο Λύκειο, και προσευχή κάναμε κάθε πρωί, και σημαία σηκώναμε και εθνικό ύμνο λέγαμε... Με πολλούς και διάφορους τρόπους πάντως τα κοροϊδέυαμε και τα ξεπεράσαμε.

Δική μου συμβουλή είναι ο διάλογος με τους μαθητές. Δεν είναι ντουγάνια, σκεπτόμενοι άνθρωποι είναι και όπως εμείς βαριόμασταν και στην προσευχή και στην εκκλησία, τόσο βαριούνται και αυτοί. Να αποφύγεις την προσευχή και την εκκλησία λίγο δύσκολο, αλλά το να μιλήσεις με τα παιδιά και να δεις πως σκέφτονται πιστεύω είναι εύκολο και θα εκτιμηθεί. Και ποιός ξέρει, μπορεί να βγει και κάτι καλό από την όλη ιστορία και σιγά σιγά να αφήνουμε πίσω μας τέτοιες τακτικές προσυλητισμού...

Και πάνω απ'όλα να προσέχεις τους διευθυντάδες και συναδέλφους. Συνήθως οι διευθυντές είναι ταυτόχρονα και πολύ θρήσκα άτομα. Αλλά τώρα τί σου λέω... τα γνωρίζεις από πρώτο χέρι.
Todo para todos, nada para nosotros...
tyxkatmal
Δημοσιεύσεις: 979
Εγγραφή: 26 Δεκ 2009 14:10
Όνομα Ιστότοπου: -

Γειά σας και από μένα

Όταν κάποιος παιδί που αρνείται συστηματικά να εκκλησιαστεί με το σχολείο , η τώρα που υπάρχει και η δυνατότητα να απαλλαγείς από το μάθημα των θρησκευτικών με μια απλή δήλωση ( χωρίς να είσαι αλόθρησκος αλλά απλά ΑΘΡΗΣΚΟΣ) το παδί δεν αντιμετωπίζει την ειρωνεία , το χλευασμό και τα πικρόχολα σχόλια των υπολοίπων συμμαθητών του; Δεν περνάει απαρατήρητο να ξεχωρίζεις από το κοινωνικό σύνολο του σχολείου.Ο κόσμος δεν μπορεί να δεχθεί εύκολα το διαφορετικό .
Άβαταρ μέλους
AoratiMelani
Δημοσιεύσεις: 16164
Εγγραφή: 27 Φεβ 2009 16:19
Όνομα Ιστότοπου: Αόρατη Μελάνη
Επικοινωνία:

themosk έγραψε: "Προεδρικό Διάταγμα 201/98 Άρθρο 13 5. Πρωινή προσευχή - σημαιοστολισμός"
Έχει κι άλλα ωραία παρακάτω το ΠΔ, τα έψαξα γιατί με ενδιαφέρουν και βρήκα λαυράκι:
10. Μη Ορθόδοξοι μαθητές
i. Μαθητές που ανήκουν σε άλλο δόγμα ή άλλο θρήσκευμα δεν συμμετέχουν στον εκκλησιασμό, εφόσον οι γονείς τους το ζητήσουν με γραπτή δήλωση. Όταν ένας από τους γονείς ανήκει σε άλλο δόγμα ή θρησκεία, για να γίνει απαλλαγή χρειάζεται κοινή δήλωση των γονέων. Αν οι γονείς είναι διαζευγμένοι ισχύει η δήλωση του γονέα που έχει την επιμέλεια, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 8 αυτού του Π.Δ. . Οι γονείς των μη ορθόδοξων μαθητών ενημερώνονται έγκαιρα για την ημέρα και την ώρα του εκκλησιασμού ώστε αυτοί να οδηγηθούν στο σχολείο μετά τη λήξη του. Όταν ο εκκλησιασμός γίνεται έκτακτα ή δεν ειδοποιούνται οι γονείς και κηδεμόνες των παραπάνω μαθητών, η απασχόληση και η επιτήρησή τους γίνεται με ευθύνη του σχολείου. Οι προαναφερόμενοι μαθητές συμμετέχουν στον εορτασμό των εθνικών επετείων και στις άλλες εκδηλώσεις του σχολείου.
ii. Οι παραπάνω μαθητές απαλλάσσονται από το μάθημα των Θρησκευτικών και με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων ορίζεται ο τρόπος απασχόλησής τους εντός ή εκτός της αίθουσας ή σε άλλη αίθουσα, την ώρα της διδασκαλίας του μαθήματος αυτού.
iii. Αν οι γονείς τους επιθυμούν να αναγράφεται στα επίσημα έγγραφα ή βιβλία του σχολείου ότι ακολουθούν άλλο δόγμα ή θρησκεία πρέπει να προσκομίσουν πιστοποιητικό Μητρώου ή Δημοτολογίου, στο οποίο να αναφέρεται ότι ακολουθούν το συγκεκριμένο δόγμα.
iv. Οι παραπάνω μαθητές, εφόσον προσέρχονται στο σχολείο πριν γίνει η πρωινή προσευχή, παρευρίσκονται με το τμήμα που ανήκουν στο χώρο της συγκέντρωσης χωρίς να συμμετέχουν στην προσευχή, τηρώντας απόλυτη ησυχία, σεβόμενοι τους δασκάλους και τους συμμαθητές τους που προσεύχονται.
Προσέξτε αυτά που λέει για την απαλλαγή - ότι απαλάσσονται οι μη ορθόδοξοι (για τους ορθόδοξους ούτε κουβέντα). Και φυσικά για να απαλλαγείς ή να μην απαλλαγείς, για να προσευχηθείς ή να μην προσευχηθείς, πρέπει να αποκαλύψεις τις θρησκευτικές σου πεποιθήσεις. Αυτό το ΠΔ είναι αντίθετο στα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά άντε βρες το δίκιο σου.
Η θρησκευτική γλώσσα είναι μια μεταφορά. Το πρόβλημα είναι όταν παρασύρεται κανείς από τη μεταφορά κι αρχίζει να τη βλέπει σαν κυριολεξία. Rebbecca Goldstein
Άβαταρ μέλους
Βέρα
Δημοσιεύσεις: 777
Εγγραφή: 01 Νοέμ 2010 11:04
Όνομα Ιστότοπου: -

Με αφορμή θέματα που τέθηκαν στη συζήτηση, αλλά και λόγω καταγγελίας που κατατέθηκε σήμερα στο Υπουργείο Παιδείας για τον Εκκλησιασμό, παραθέτω τις σχετικές εγκυκλίους, καθώς και σχετικά αποσπάσματα από τα Προεδρικά Διατάγματα. (Συγνώμη για κάποιες επαναλήψεις)

* Φ200/21/16/139240/26-11-1977 ΥΠ.Ε.Π.Θ.
Εκκλησιασμός μαθητών
Spoiler: Εμφάνιση
1. Εξ αφορμής ερωτημάτων που τέθηκαν στο Υπουργείο Παιδείας από Εκκλησιαστικές Αρχές, γονείς μαθητών και Δ/ντές Σχολείων και από το γεγονός ότι στο παρελθόν το Υπουργείο Παιδείας είχε εκδώσει εγκύκλιες δ/γές, σχετικές με τον εκκλησιασμό των μαθητών - Οι οποίες ίσως έχουν ξεχασθεί και από πολλούς δεν εφαρμόζονται - υποχρεούμεθα να ασχοληθούμε με το θέμα αυτό και να υπενθυμίσουμε ότι ο προγραμματισμός του εκκλησιασμού των μαθητών, μια φορά την εβδομάδα ή τουλάχιστον ανά δεκαπενθήμερο, αποτελεί βασικό καθήκον των Δ/ντών των Σχολείων και του διδακτικού προσωπικού.
2. Με βάση την αρχή ότι το σχολείο δεν έχει σκοπό να δώσει στους μαθητές του μόνο στοιχεία γνώσεων διαφόρων επιστημών, αλλ` αποβλέπει και στο να αναπτύξει το θρησκευτικό και εθνικό τους φρόνημα και να το κατακτήσει σύμφωνο με τις αρχές του Δημοκρατικού Πολιτεύματος της χώρας, συνάγεται ότι τόσο ο εθνικός φρονηματισμός όσο και ο θρησκευτικός είναι απαραίτητος, και γι` αυτό ρητά τονίζεται τούτο από τις διατάξεις του N. 309/76, άρθρο 26 παρ. 1 και άρθρο 29 παρ. 1.
3. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η συμμετοχή των μαθητών στις εθνικές εκδηλώσεις και επετείους είναι υποχρεωτική, για να δίδεται σ` αυτούς η ευκαιρία να παραδειγματίζονται και να διδάσκονται την Ιστορία της Φυλής μας και έξω από τις αίθουσες και τους κλειστούς χώρους του Σχολείου που καθημερινά διδάσκονται. Επίσης προκύπτει ότι στην τόνωση του θρησκευτικού συναισθήματος των μαθητών, εκτός των άλλων, θα βοηθήσει η καθημερινή κοινή προσευχή, η οποία υποχρεωτικά πρέπει να γίνεται με την απαιτούμενη ευλάβεια, κάθε ημέρα πριν από την έναρξη των μαθημάτων, σε κοινή συγκέντρωση μαθητών και διδακτικού προσωπικού στο προαύλιο του Σχολείου, καθώς και ο εκκλησιασμός των μαθητών.
4. Επειδή γνωρίζουμε τις δυσκολίες που παρουσιάζονται στην πραγματοποίηση του εκκλησιασμού των μαθητών και οι οποίες μάλιστα, τις περισσότερες φορές, είναι ανεξάρτητες από τη θέληση και τη διάθεση των υπευθύνων των σχολείων, γι` αυτό με την εγκύκλιό μας αυτή αναφερόμεθα στο θέμα του εκκλησιασμού και δίδουμε ορισμένες οδηγίες οι οποίες θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των δυσκολιών που παρουσιάζονται - και ιδιαίτερα των τεχνικών - για την πραγματοποίηση του εκκλησιασμού.
α) H πραγματοποίηση του εκκλησιασμού των σχολείων προϋποθέτει την ύπαρξη χώρου στον ενοριακό Ναό και συνοδούς εκπ/κούς, οι οποίοι πρέπει να προσφέρονται θεληματικά, ή, αν ορίζονται από τους Δ/ντές των σχολείων, να μη δημιουργείται σ` αυτούς πρόβλημα που θα γίνεται αιτία αγανακτήσεως ή κοπώσεως ή οικονομικών, οικογενειακών ή άλλων συναφών επιπτώσεων.
β) Στα σχολεία των επαρχιών (χωριών και μικρών πόλεων) πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα και ο εκκλησιασμός πρέπει να γίνεται, γιατί και οι ενοριακοί Ναοί μπορούν άνετα να εξασφαλίσουν χώρο και εκπ/κοί λειτουργοί θα προσφέρονται να συνοδεύσουν αυτούς, αν βέβαια διαμένουν στο ίδιο μέρος.
γ) Το ίδιο φρονούμε ότι μπορεί να γίνει στις επαρχιακές μεγαλύτερες πόλεις, με τη διαφορά ότι οι μαθητές μπορούν να εκκλησιάζονται τμηματικά σε δύο ή περισσότερους Ναούς, εφόσον βέβαια και εδώ θα προσφέρονται συνοδοί εκπ/κοί.
δ) Το πρόβλημα του εκκλησιασμού παρουσιάζει δυσκολίες στις μεγάλες πόλεις (Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Πάτρα κλπ.), αλλά και εδώ, με μια καλή διάθεση και προσπάθεια όλων των εκπ/κών, μπορούμε να βρούμε λύση, ώστε ο εκκλησιασμός να γίνεται ανά δεκαπενθήμερο ή τουλάχιστον κατά μήνα. Είναι δυνατόν π.χ. να προγραμματίζονται ειδικές σύντομες λειτουργίες στους ενοριακούς Ναούς των σχολείων, εκτός Κυριακών, για τους μαθητές των σχολείων. Οι λειτουργίες αυτές θα γίνονται ύστερα από συνεννόηση με τους οικείους εφημερίους σε πρωινά και εφ` όσον βέβαια τα Σχολεία λειτουργούν πρωινές ώρες και στη συνέχεια θα γίνονται τα μαθήματα της ημέρας, με μια μικρή συντόμευση των ωρών διδασκαλίας, ώστε να καλύπτονται όλες οι διδακτικές ώρες της ημέρας αυτής.
Επίσης τα απογευματινά και Νυκτερινά σχολεία καλόν είναι να παρακολουθούν μια ειδική λειτουργία προηγιασμένων, χαιρετισμούς ή άλλες θρησκευτικές τελετές, ώστε οι μαθητές τους να μην έχουν πλήρη αποξένωση από τη λατρευτική ζωή της Εκκλησίας.
5. Τέλος τονίζουμε ότι με την εγκύκλιό μας αυτή δε δίδουμε εντολές για εκτέλεση, αλλ` επισημαίνουμε και υπενθυμίζουμε βασικές υποχρεώσεις που πηγάζουν από την αποστολή μας ως εκπ/κών λειτουργών και υπεύθυνων Δ/ντών, οι οποίοι ασκούν το ιερό λειτούργημα της αγωγής, που αποβλέπει "στην ανάπτυξη της θρησκευτικής και εθνικής συνειδήσεως των νέων".
6. Με τη βεβαιότητα ότι όλα τα ανωτέρω είναι και πεποιθήσεις των εκπ/κών λειτουργών των σχολείων της χώρας, φρονούμε ότι :
α) οι Δ/ντές θα φροντίσουν να εξεύρουν τρόπο να παρακάμψουν τις διάφορες δυσκολίες που παρουσιάζονται στο θέμα του εκκλησιασμού,
β) θα προχωρήσουν στην πραγματοποίηση του και
γ) θα συστήσουν ζωηρά και ένθερμα στους μαθητές να εκκλησιάζονται και μόνοι τους τις Κυριακές και τις άλλες εορτές, χωρίς βέβαια να τους πιέζουν ή να τους απειλούν με την επιβολή ποινών ή άλλων κυρώσεων που θα επηρεάσουν τη μαθητική τους κατάσταση, τονίζοντες και αναπτύσσοντες σ`αυτούς την ανάγκη και τις ωφέλειες που θα αποκομίσουν.
Παρακαλούμε τους κ.κ. Επόπτες να κοινοποιήσουν την εγκύκλιο αυτή στις ΓΕΜΕ - ΔΕΜΕ και στα Σχολεία της δικαιοδοσίας τους.
* Γ/6251/22-10-1979 ΥΠ.Ε.Π.Θ.
Εκκλησιασμός μαθητών και έπαρση Σημαίας
Spoiler: Εμφάνιση
Παρακαλούμε να υπενθυμίσετε στους κ.κ. Επιθεωρητές των Εκπαιδευτικών Περιφερειών της δικαιοδοσίας σας ότι είναι απαραίτητο να παρακολουθήσουν τον προγραμματισμό του εκκλησιασμού των μαθητών που γίνεται από τους Δ/ντές των Σχολείων, ώστε να τηρηθούν όσα διαλαμβάνει η εγκύκλιος Δ/γή μας 20021/16/139240/26.11.77 περί εκκλησιασμού μαθητών.
Εξ άλλου παρακαλούμε να συστήσετε την τήρηση της αποφάσεως του κ. Υπουργού Παιδείας περί επάρσεως και υποστολής της Σημαίας στα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και εκπαιδευτήρια εν γένει (Υ.Α. 200.21/1/Γ/2046/23.3.79) με τη διευκρίνιση ότι όταν τα σχολεία λειτουργούν σε μια βάρδια, δηλ. μόνον πρωί, τότε η υποστολή θα γίνεται την τελευταία διδακτική ώρα.
* Γ/2875/30-04-1981 ΥΠ.Ε.Π.Θ.
Εκκλησιασμός μαθητών
Spoiler: Εμφάνιση
Με αφορμή έγγραφες διαμαρτυρίες αναφορικά με τον εκκλησιασμό των μαθητών παρακαλούμε να συστήσετε στους Διευθυντές των Σχολείων της δικαιοδοσίας σας την πιστή εφαρμογή της εγκυκλίου του ΥΠΕΠΘ 200.21/16/139240/26.11.1977 και να τους υπενθυμίσετε ότι σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα σ` αυτή ο εκκλησιασμός των μαθητών αποτελεί βασικό καθήκον των Διευθυντών των Σχολείων και του διδακτικού προσωπικού.
* Γ1/11/02-01-1990 Δ/γή ΥΠ.Ε.Π.Θ.
Spoiler: Εμφάνιση
Οι μαθητές, μάρτυρες του Ιεχωβά, απαλλάσσονται από το μάθημα των θρησκευτικών, την προσευχή και τον εκκλησιασμό. Την ώρα του μαθήματος των θρησκευτικών μπορούν να εξέρχονται από την αίθουσα.
Ο χώρος παραμονής και η απασχόληση των παραπάνω μαθητών στο διάστημα αυτό, καθορίζονται με απόφαση του συλλόγου των καθηγητών του σχολείου. Όσο για τον εκκλησιασμό ο Διευθυντής του σχολείου θα ειδοποιεί τους μαθητές αυτούς από την προηγούμενη ημέρα, ώστε να μπορούν οι γονείς ή κηδεμόνες των μαθητών αυτών να πάρουν τα απαραίτητα μέτρα για τη φύλαξη τους όσο χρόνο το σχολείο ευρίσκεται στην εκκλησία.
Για την απαλλαγή των μαθητών αυτών υποχρεούνται και οι δύο γονείς ή όταν πρόκειται περί διαζευγμένων, ο γονέας που έχει την επιμέλεια με δικαστική απόφαση ή ο κηδεμόνας τους να καταθέσουν στο Δ/ντή του σχολείου γραπτή δήλωση του Ν.1599/1986 όπου θα δηλώνουν ότι οι ίδιοι όσο και τα παιδιά τους ή οι κηδεμονευόμενοι τους ακολουθούν το δόγμα των "μαρτύρων του Ιεχωβά"
Επί πλέον αν επιθυμούν να αναγράφεται αυτό το στοιχείο στα επίσημα έγγραφα και βιβλία που εκδίδει ή τηρεί το Σχολείο υποχρεούνται να προσκομίσουν Πιστοποιητικό Μητρώου ή Δημοτολογίου, στο οποίο να αναγράφεται ότι ακολουθούν το συγκεκριμένο δόγμα.
Σε καμία περίπτωση όμως οι μαθητές δεν απαλλάσσονται από τις άλλες εκδηλώσεις του σχολείου και ιδιαίτερα όταν αυτές είναι εθνικού περιεχομένου.
* Γ2/8904/29-11-1995 ΥΠ.Ε.Π.Θ.
Διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών
Spoiler: Εμφάνιση
Απαντούμε στο αρ. πρωτ. Φ.Ε. 12/1ια/5166/15-11-95 έγγραφό σας και σε ότι εμπίπτει στην αρμοδιότητά μας, σας πληροφορούμε τα ακόλουθα:

Μαθητές ετερόδοξοι, ετερόθρησκοι, άθρησκοι απαλλάσσονται:
1. Από το μάθημα των Θρησκευτικών
2. Από την προσευχή. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις ο μαθητής δεν θα απουσιάζει από το σχολείο με τη διαφορά ότι στο μεν μάθημα των Θρησκευτικών θα παραμένει σε άλλη αίθουσα ή αν αυτό δεν είναι δυνατόν στην αυλή του σχολείου, χωρίς να θορυβεί, στη δε προσευχή θα βρίσκεται στο τέλος της παράταξης των συμμαθητών του και θα τηρεί μόνο στάση ευλάβειας ή θα παραμένει μέσα στο διδακτήριο, σε ιδιαίτερο χώρο, με απόλυτη ησυχία και σεβασμό προς τους συμμαθητές του που προσεύχονται.
3. Από τον Εκκλησιασμό.

Οι απόψεις αυτές προκύπτουν από τις διατάξεις του άρθρου 13 του Συντάγματος.

Για την απαλλαγή του μαθητού από το μάθημα των Θρησκευτικών, την προσευχή και τον Εκκλησιασμό θα πρέπει και οι δύο γονείς να καταθέσουν στο σχολείο γραπτή δήλωση από την οποία να προκύπτει ότι ο μαθητής είναι άθρησκος ή ετερόδοξος ή ετερόθρησκος.
Επίσης, σας πληροφορούμε ότι στον τίτλο σπουδών και στην ένδειξη "θρήσκευμα" θα αναγράφεται αντιστοίχως ό,τι δηλώνεται στην υπεύθυνη δήλωση των γονιών.
Τα ανωτέρω ισχύουν τόσο για τα Δημόσια όσο και τα Ιδιωτικά σχολεία, ακόμη και στην περίπτωση που η ταυτότητα των μαθητών ή των κηδεμόνων τους γράφει "Χριστιανός Ορθόδοξος".
* ΠΔ 200 /98
Οργάνωση και λειτουργία Νηπιαγωγείων
Spoiler: Εμφάνιση
Άρθρο 4
Διακοπές, αργίες, εορταστικές εκδηλώσεις

1. Τα νηπιαγωγεία δεν λειτουργούν:
[…]
ε. Την 30η Ιανουαρίου, εορτή των Τριών Ιεραρχών. Την ημέρα αυτή το διδακτικό προσωπικό παίρνει μέρος στον εκκλησιασμό και στις σχετικές
εκδηλώσεις, της εκπαιδευτικής κοινότητας της περιοχής.
[…]
5. Εκκλησιασμός νηπίων μπορεί να γίνει ύστερα από απόφαση του διδ. Προσωπικού, εφόσον το επιτρέπουν οι τοπικές συνθήκες και
εξασφαλίζονται οι προϋποθέσεις για ασφαλή μετάβασή τους στο ναό.
[…]
Άρθρο 11
Θέματα λειτουργίας νηπιαγωγείων

4. Σχολική ζωή – Πολιτισμός
[…]
γ. Η συμμετοχή των νηπίων στις εκδηλώσεις για τις εθνικές ή άλλες εορτές και στην καθημερινή ομαδική προσευχή, καθώς και η οργάνωση εκθέσεων με έργα των παιδιών, αποτελούν επίσης μέρος της σχολικής ζωής και του πολιτισμού. Τα νήπια που ανήκουν σε άλλο δόγμα ή άλλο θρήσκευμα δεν συμμετέχουν στην πρωινή προσευχή και στις εκδηλώσεις θρησκευτικού περιεχομένου, εφόσον οι γονείς τους το ζητήσουν με γραπτή δήλωση. Συμμετέχουν όμως στον εορτασμό των εθνικών επετείων και στις άλλες εκδηλώσεις.
* Π.Δ. 201/98
"Οργάνωση και λειτουργία Δημοτικών Σχολείων"
Spoiler: Εμφάνιση
Άρθρο 4
Διακοπές- αργίες- εορταστικές εκδηλώσεις

1. Τα σχολεία Πρωτοβάθμιας Εκπ/σης δεν λειτουργούν:
[…]
ε. Την 30η Ιανουαρίου, εορτή των Τριών Ιεραρχών. Την ημέρα αυτή γίνεται εκκλησιασμός και πραγματοποιούνται σχετικές εκδηλώσεις, στις οποίες παίρνει μέρος όλο το διδακτικό προσωπικό. Σε περίπτωση που η 30η Ιανουαρίου είναι Σάββατο ή Κυριακή οι εκδηλώσεις γίνονται την προηγούμενη Παρασκευή τις δύο πρώτες ώρες και το θέμα του εκκλησιασμού ρυθμίζεται μετά από συνεννόηση με τους υπεύθυνους του ιερού ναού, σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 13, του παρόντος Π.Δ
[…]
3. Τα σχολεία παίρνουν μέρος στις παρελάσεις και στο γενικό εορτασμό των εθνικών και τοπικών εορτών, σύμφωνα με το πρόγραμμα της Νομαρχίας ή της δημοτικής αρχής. Ο σημαιοφόρος με τη σημαία του σχολείου και οι παραστάτες παρίστανται στη δοξολογία. Κατά την κρίση του συλλόγου διδασκόντων και εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν την ημέρα αυτή μπορεί να γίνει εκκλησιασμός των μαθητών ή αντιπροσωπεία τους να πλαισιώσει το σημαιοφόρο και τους παραστάτες. Οι συνοδοί των μαθητών και οι υπεύθυνοι εκπ/κοί για τις παραπάνω εκδηλώσεις oρίζονται με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων. Οι εκπ/κοί που διδάσκουν σε δύο ή περισσότερα σχολεία παίρνουν μέρος στις εκδηλώσεις του ενός μόνο σχολείου, που είναι αυτό στο οποίο έχουν οργανική θέση. Οι αποσπασμένοι και οι αναπληρωτές παίρνουν μέρος στις εκδηλώσεις του σχολείου, στο οποίο διδάσκουν τις περισσότερες ώρες.
Άρθρο 13
Θέματα λειτουργίας σχολείων

[…]
2. Εφημερεύοντες - Επιτήρηση μαθητών
[…]
γ. Η εφημερία δεν ανήκει στις πρόσθετες υπηρεσίες (παράγραφος 8, άρθρο 13του Ν. 1566/85) και απ' αυτή απαλλάσσονται μόνο ο διευθυντής και ο υποδιευθυντής του σχολείου και όσοι αναφέρονται στο εδάφιο στ αυτής της παραγράφου. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων, μπορεί να απαλλαγεί εκπ/κός από την εφημερία, όταν διαπιστώνεται ότι ειδικός λόγος δεν τou επιτρέπει να εκτελεί τα ειδικά αυτά καθήκοντα.
[…]
3. Εκδρομές - διδακτικές επισκέψεις
α. Γενικά:
(1) Οι μετακινήσεις - επισκέψεις εκτός σχολείου διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:
- Ημερήσια διδακτική εκδρομή
- Διδακτικές επισκέψεις - συμμετοχή σε εκδηλώσεις και δραστηριότητες
(2) Και οι δύο κατηγορίες εντάσσονται στην εκπαιδευτική διαδικασία και υπηρετούν διδακτικούς και παιδαγωγικούς σκοπούς του αναλυτικού προγράμματος. Αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του ετήσιου σχεδιασμού του εκπαιδευτικού έργου. σε επίπεδο τάξης και σχολικής μονάδας, και δεσμεύουν για τη συμμετοχή όλους τους εκπαιδευτικούς.
[…]
5. Πρωινή προσευχή - σημαιοστολισμός.
α. Πριν από την έναρξη των μαθημάτων πραγματοποιείtαι κοινή προσευχή των μαθητών και του διδακτικού προσωπικού στο προαύλιο του σχολείου με ευθύνη των εκπ/κών που εφημερεύουν. Σε περίπτωση δυσμενών καιρικών συνθηκών, η προσευχή πραγματοποιείται στην αίθουσα κάθε τάξης. Οι εκπαιδευτικοί συμμετέχουν υποχρεωτικά στην πρωινή προσευχή και στον εκκλησιασμό και επιβλέπουν το τμήμα τους. Η συμμετοχή και των μη ορθοδόξων εκπαιδευτικών είναι απαραίτητη για την επιτήρηση των μαθητών τους. Η συμμετοχή των ετερόδοξων μαθητών στην πρωινή προσευχή γίνεται σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο εδάφιο δ της παραγράφου 10 αυτού του άρθρου.
[…]
9. Εκκλησιασμός
Ο εκκλησιασμός των μαθητών κατά σχολείο ή τάξη πραγματοποιείται με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων και με τη συνοδεία των εκπ/κών στις παρακάτω περιπτώσεις:
α. Την εορτή των Τριών Ιεραρχών και τις εθνικές εορτές, σύμφωνα με το άρθρο 4 αυτού του Προεδρικού διατάγματος.
β. Την ημέρα του Πολιούχου, όταν οι τοπικές συνθήκες του εορτασμού το επιτρέπουν.
γ. Μια φορά το μήνα σε εργάσιμη ημέρα, τις δύο πρώτες ώρες, μετά από συνεννόηση με τους υπευθύνους του ιερού ναού και εφ όσον εξασφαλίζονται οι απαραίτητες προϋποθέσεις για ασφαλή μετάβαση των μαθητών.
δ. Εκτάκτως μέχρι τρεις φορές το διδ. έτος, όταν κρίνεται σκόπιμο από το σύλλογο διδασκόντων, σε ώρες λειτουργίας ή μη του σχολείου.
10. Μη Ορθόδοξοι μαθητές
α. Μαθητές που ανήκουν σε άλλο δόγμα ή άλλο θρήσκευμα δεν συμμετέχουν στον εκκλησιασμό, εφόσον οι γονείς τους το ζητήσουν με γραπτή δήλωση. Όταν ένας από τους γονείς ανήκει σε άλλο δόγμα ή θρησκεία, για να γίνει απαλλαγή χρειάζεται κοινή δήλωση των γονέων. Αν οι γονείς είναι διαζευγμένοι ισχύει η δήλωση του γονέα που έχει την επιμέλεια, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρ¬θρου 8 αυτού του Π.Δ.
Οι γονείς των μη ορθόδοξων μαθητών ενημερώνονται έγκαιρα για την ημέρα και την ώρα του εκκλησιασμού ώστε αυτοί να οδηγηθούν στο σχολείο μετά τη λήξη του. Όταν ο εκκλησιασμός γίνεται έκτακτα ή δεν ειδοποιούνται οι γονείς και κηδεμόνες των παραπάνω μαθητών, η απασχόληση και η επιτήρησή τους γίνεται με ευθύνη του σχολείου.
Οι προαναφερόμενοι μαθητές συμμετέχουν στον εορτασμό των εθνικών επετείων και στις άλλες εκδηλώσεις του σχολείου.
[…]
δ. Οι παραπάνω μαθητές, εφόσον προσέρχονται στο σχολείο πριν γίνει η πρωινή προσευχή, παρευρίσκονται με το τμήμα που ανήκουν στο χώρο της συγκέντρωσης χωρίς να συμμετέχουν στην προσευχή, τηρώντας απόλυτη ησυχία, σεβόμενοι τους δασκάλους και τους συμμαθητές τους που προσεύχονται.
* Γ2/131757/22-11-2004 ΥΠ.Ε.Π.Θ.
Στοιχεία σύνταξης στους τίτλους σπουδών
Spoiler: Εμφάνιση
Απαντώντας στα υπ. αριθ. πρωτ. 4658/10-11-2004 ερωτήματα σας, σχετικά με τα απαραίτητα στοιχεία σύνταξης στους τίτλους σπουδών, σας πληροφορούμε τα ακόλουθα.
[…]
3. Τέλος, σε ότι αφορά την πρωινή προσευχή, σύμφωνα με την Φ. 200.21 /16 / 139240 /26-11-77, την οποία σας επισυνάπτουμε, η καθημερινή κοινή προσευχή γίνεται με την απαιτούμενη ευλάβεια κάθε ημέρα πριν από την έναρξη των μαθημάτων σε κοινή συγκέντρωση μαθητών και διδακτικού προσωπικού στο προαύλιο του σχολείου.
«Η μόνη επαφή της ελληνικής εκκλησίας με το πνεύμα, τα τελευταία εκατό χρόνια, ήσαν οι αφορισμοί του Ροΐδη, του Λασκαράτου και του Καζαντζάκη.» (Νίκος Δήμου)
Άβαταρ μέλους
Βέρα
Δημοσιεύσεις: 777
Εγγραφή: 01 Νοέμ 2010 11:04
Όνομα Ιστότοπου: -

Στις 4/1/2011 απευθύνθηκε το ακόλουθο ερώτημα στον Προϊστάμενο του 3ου Γρ. Β/βάθμιας Αν. Θεσ/νίκης για τους εκκλησιασμούς
Η απάντηση έγραψε:
Ερώτημα έγραψε:Προς τον Προϊστάμενο κ. Ιγνάτιο Ψαθά

Παρακαλώ να με ενημερώσετε για το τι προβλέπεται για τους μαθητές που έχουν απαλλαγεί από τους εκκλησιασμούς, όσον αφορά τις προγραμματισμένες επισκέψεις στο ναό της περιοχής του σχολείου τους.
Το πληροφορούνται οι γονείς τους με σχετικό ενημερωτικό σημείωμα της Διεύθυνσης του σχολείου όπως συμβαίνει με τις διδακτικές επισκέψεις;
Τι ώρα πρέπει να παρουσιαστούν οι μαθητές αυτοί στο σχολείο τους;

Ευχαριστώ εκ των προτέρων για την ενασχόλησή σας.
Απαντώντας στο αίτημά σας σας γνωρίζουμε ότι, σύμφωνα με την Γ1/11/02-01-1990 Δ/γή ΥΠ.Ε.Π.Θ. για τον εκκλησιασμό, ο Διευθυντής του σχολείου θα ειδοποιεί τους μαθητές αυτούς από την προηγούμενη ημέρα, ώστε να μπορούν οι γονείς ή κηδεμόνες των μαθητών αυτών να πάρουν τα απαραίτητα μέτρα για τη φύλαξη τους όσο χρόνο το σχολείο ευρίσκεται στην εκκλησία. Σε καμία περίπτωση όμως οι μαθητές δεν απαλλάσσονται από τις άλλες εκδηλώσεις του σχολείου και ιδιαίτερα όταν αυτές είναι εθνικού περιεχομένου.
Επειδή η αναφερόμενη εγκύκλιος αφορά τους ΜτΙ, εστάλη το ίδιο ερώτημα στο Υπουργείο Παιδείας, στις 10/1/2011
Απάντηση σε ηλεκτρονική επιστολή έγραψε:Σε απάντηση της από 10/01/11 ηλεκτρονικής σας επιστολής με θέμα τον εκκλησιασμό, σας ενημερώνουμε ότι σύμφωνα με τις Γ1/11/02-01-90 και Γ2/8904/29-11-95 εγκυκλίους, όσοι μαθητές απαλλάσσονται από τα θρησκευτικά, απαλλάσσονται και από τον εκκλησιασμό για τον οποίο ο Διευθυντής του σχολείου θα ειδοποιεί τους μαθητές από την προηγούμενη μέρα. Όσον αφορά στο τρίτο σας ερώτημα, θα πρέπει να απευθυνθείτε στο Διευθυντή του σχολείου.


Εσωτερική Διανομή: Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
Δ/νση Σπουδών Δ.Ε.

ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΜΕΡΚΟΥΡΗΣ
Σήμερα εστάλη ανταπάντηση στη Δ/νση Σπουδών Β’βάθμιας Εκπαίδευσης η οποία με τη μορφή καταγγελίας κοινοποιείται στην ΑΠΔΠΧ και την Ομάδα Εργασίας του Άρθρου 29 της Οδηγίας 95/46/ΕΚ
Επιστολή-Καταγγελία έγραψε: Κύριε Μερκούρη,

Λάβαμε την από 26/01/2011 απάντηση του γραφείου σας της Διεύθυνσης Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (αρ. Πρωτ. 10114/Γ2), στο από 10/01/2011 ερώτημα του συζύγου μου:
«Παρακαλώ να με ενημερώσετε για το τι προβλέπεται για τους μαθητές που έχουν απαλλαγεί από τους εκκλησιασμούς, όσον αφορά τις προγραμματισμένες επισκέψεις στο ναό της περιοχής του σχολείου τους.
Το πληροφορούνται οι γονείς τους με σχετικό ενημερωτικό σημείωμα της Διεύθυνσης του σχολείου όπως συμβαίνει με τις διδακτικές επισκέψεις;
Τι ώρα πρέπει να παρουσιαστούν οι μαθητές αυτοί στο σχολείο τους;»

Επί της απάντησης του γραφείου σας έχω να παρατηρήσω τα εξής:

1. Μας παραπέμπετε στην εγκύκλιο Γ1/11/02-01-1990 η οποία ρυθμίζει την απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών, την προσευχή και τον εκκλησιασμό για τους μάρτυρες του Ιεχωβά. Είναι μεν απορίας άξιο από πού συνάγεται το συμπέρασμα ότι ανήκουμε στην κατηγορία αυτή, επιβεβαιώνει όμως, πέραν πάσης αμφιβολίας, πως το ίδιο το Υπουργείο θεωρεί το αίτημα απαλλαγής από το μάθημα και τις σχετικές δραστηριότητες «άνευ άλλου τινός τεκμήριο (έστω και μαχητό)» συγκεκριμένων θρησκευτικών πεποιθήσεων.

2. Η δεύτερη Εγκύκλιος Γ2/8904/29-11-1995 ΥΠ.Ε.Π.Θ. στην οποία μας παραπέμπετε,
i) περιορίζει την απαλλαγή ως δικαίωμα ετερόδοξων, ετερόθρησκων και άθρησκων μαθητών, ενώ το Υπουργείο σας το έχει επεκτείνει και στους Χριστιανούς Ορθόδοξους στην ετήσια έκθεσή του προς την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, το 2010
ii) ορίζει ότι ο σύζυγός μου κι εγώ πρέπει να δηλώσουμε γραπτώς τις θρησκευτικές μας πεποιθήσεις και από ό,τι δηλωθεί θα προκύψει και η αντίστοιχη εγγραφή στο απολυτήριο της κόρης μας, ενώ αυτό έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τον μεταγενέστερο νόμο περί προσωπικών δεδομένων
iii) έχει επιπλέον προκαλέσει την παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη το 2002 και η υπηρεσία σας είχε εκδώσει νεότερη εγκύκλιο, καταργώντας αυτήν που επαναφέρετε τώρα σε ισχύ προκειμένου να απαντήσετε στο ερώτημά μας.

3. Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, επίσης το 2002, ασχολήθηκε και με τις δύο Εγκυκλίους της απάντησής σας. Αποτελεί όμως επιλογή του Υπουργείου Παιδείας να αγνοηθεί το διεθνές και το κοινοτικό δίκαιο, ο νόμος 2472/1997 και η δικαιοδοσία της Αρχής και ξεθάβονται από την σκόνη του παρελθόντος δύο Εγκύκλιοι -που θα έπρεπε να μην είναι πλέον σε ισχύ ύστερα από την Απόφαση 77Α - προκειμένου να απαντηθεί το απλούστερο των ερωτημάτων.

4. Οι ανακοινώσεις του Διευθυντή προς τους μαθητές γίνονται στην πρωινή προσευχή. Το ότι «ειδοποιεί τους μαθητές από την προηγούμενη μέρα» για τον επικείμενο εκκλησιασμό
i) δεν καθιστά την ενημέρωση έγκαιρη «ώστε να μπορούν οι γονείς ή κηδεμόνες των μαθητών αυτών να πάρουν τα απαραίτητα μέτρα για τη φύλαξη τους όσο χρόνο το σχολείο ευρίσκεται στην εκκλησία», δεδομένου ότι το πληροφορούνται όταν επιστρέψουν τόσο τα παιδιά τους όσο και οι ίδιοι από την εργασία τους και τους είναι πλέον αδύνατον να μεριμνήσουν για ανάλογη άδεια από τον εργοδότη τους
ii) δεν εξασφαλίζει ότι και οι ενδιαφερόμενοι μαθητές θα το πληροφορηθούν, δεδομένης της πρόβλεψης ότι μαθητής απαλλαγμένος «θα παραμένει μέσα στο διδακτήριο, σε ιδιαίτερο χώρο, με απόλυτη ησυχία και σεβασμό προς τους συμμαθητές του που προσεύχονται». Επιπλέον, το άρθρο 13, παρ. 10 εδάφιο δ του Π.Δ. 201/98 παρέχει και την επιλογή στους απαλλαγμένους να μην παρευρίσκονται στην προσευχή
iii) προκαλεί την εύλογη απορία για ποιο λόγο υπάρχει διαφορετική ενημέρωση για τον εκκλησιασμο από ότι για μια διδακτική επίσκεψη, ειδικά όταν πρόκειται για μαθητές που έχουν απαλλαγεί από αυτόν και είναι δεδομένο ότι δεν πρόκειται να ακολουθήσουν.

5. Ο λόγος που σας απευθύνθηκε το ερώτημα είναι πως, λόγω του εκκλησιασμού για τα Χριστούγεννα του 2010
i) ο γιος μας, μαθητής της έκτης Δημοτικού, δεν άκουσε τη σχετική ανακοίνωση του Διευθυντή του γιατί ήταν αφηρημένος. Το αποτέλεσμα ήταν να πάει κανονικά στο σχολείο, εμείς να θεωρούμε ότι είναι ασφαλής και εκείνος να βρίσκεται στο δρόμο, επιστρέφοντας στο σπίτι
ii) η κόρη μας, μαθήτρια της πρώτης Γυμνασίου, δεν πήγε στο σχολείο για τον εκκλησιασμό, αλλά την ώρα που είχε ενημερώσει ο Διευθυντής πως θα ξεκινούσαν τα μαθήματα της ημέρας. Ένα μήνα μετά, σε επίσκεψή μου στο σχολείο για να δικαιολογήσω απουσίες της, διαπίστωσα πως την ημέρα του εκκλησιασμού της είχε σημειωθεί μονόωρη απουσία. Η εξήγηση του Υποδιευθυντή ήταν πως μπήκε εκ παραδρομής από την απουσιολόγο και, «τι πειράζει τώρα μία απουσία;» την οποία δεν σκόπευε να σβήσει λόγω του ότι θα θεωρούνταν παραποίηση κρατικού εγγράφου.


Επειδή η απάντησή σας δεν δίνει λύση στα θέματα που προκύπτουν και επειδή, πέρα από τη Συνταγματική υποχρέωση της Πολιτείας για την ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης, υπάρχει και η υποχρέωση της ασφάλειας των μαθητών που δεν ασπάζονται την «επικρατούσα θρησκεία» καθώς και η υποχρέωση για τον πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων τους, παρακαλώ να με ενημερώσετε για το αν και ποιες διορθωτικές κινήσεις θα κάνετε.


Με εκτίμηση,
………

Κοινοποίηση υπό μορφή καταγγελίας:
Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα
Ομάδα Εργασίας του άρθρου 29 της Οδηγίας 95/46/ΕΚ

Απλή κοινοποίηση
Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Συνήγορος του Πολίτη
«Η μόνη επαφή της ελληνικής εκκλησίας με το πνεύμα, τα τελευταία εκατό χρόνια, ήσαν οι αφορισμοί του Ροΐδη, του Λασκαράτου και του Καζαντζάκη.» (Νίκος Δήμου)
Άβαταρ μέλους
Βέρα
Δημοσιεύσεις: 777
Εγγραφή: 01 Νοέμ 2010 11:04
Όνομα Ιστότοπου: -

Καταγγελία κατά παντός υπευθύνου Υπουργείου Παιδείας, ΔΒΜΘ έγραψε:
Προς την Ανεξάρτητη Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα

Αξιότιμοι κύριοι,

επικοινωνώ με την Αρχή προκειμένου να καταγγείλω τους υπεύθυνους του Υπουργείου Παιδείας, ΔΒΜΘ που μέχρι και σήμερα περιφρονούν την Απόφαση 77Α/2002 και αυτό, με την ανοχή της Αρχής. Τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα των ανήλικων μαθητών καθώς και τα δικαιώματα που αναγνωρίζει τόσο η Οδηγία 95/46/ΕΚ όσο και ο νόμος 2472/1997 που εναρμονίζει τη χώρα μας με το Κοινοτικό Δίκαιο, ουδεμία ουσιαστική προστασία απολαμβάνουν στη χώρα μας.

Ονομάζομαι Βέρα ---- και έχω τρία παιδιά εκ των οποίων η μεγαλύτερη κόρη μου αποφοίτησε από το Λύκειο το 2010, η μικρότερη πηγαίνει στην πρώτη Γυμνασίου και ο γιος μου στην έκτη Δημοτικού.

Στους απολυτήριους τίτλους Γυμνασίου και Λυκείου της μεγάλης κόρης μου υπάρχει πεδίο θρήσκευμα, το οποίο είναι κενό. Το ίδιο και στο απολυτήριο του Δημοτικού της αδελφής της. Η ενήλικη κόρη μου έχοντας στην κατοχή της αυτό το απολυτήριο -με δεδομένη την οικονομική κατάσταση που επικρατεί σήμερα στη χώρα μας και τις φωνές εθνικισμού που καθημερινά αυξάνουν- είναι εκτεθειμένη στις πιθανές διακρίσεις του όποιου μελλοντικού εργοδότη στον οποίο θα απευθυνθεί προς εύρεση εργασίας.

Στην έναρξη της σχολικής περιόδου του 2006 ή του 2007, κατέθεσα στα σχολεία των παιδιών μου Υπεύθυνες Δηλώσεις για την απαλλαγή τους από το μάθημα των Θρησκευτικών, τους εκκλησιασμούς και την πρωινή προσευχή, όπου υποχρεώθηκα να δηλώσω το λόγο της επιθυμίας μου αυτής. Δεν έχω αντίγραφα των δηλώσεων και όπως θα διαπιστώσετε από τη συνημμένη αλληλογραφία μου με το Υπουργείο προσπαθώ να τις εντοπίσω.

Στην έναρξη της φετεινής σχολικής περιόδου, αντιμετώπισα πρόβλημα με τη σχετική απαλλαγή στο Γυμνάσιο γιατί η θεολόγος αντιλήφθηκε δεκαπέντε ημέρες μετά την έναρξη μαθημάτων (!) πως η κόρη μου δεν παρακολουθούσε το μάθημα των Θρησκευτικών. Όταν εξήγησα στον Διευθυντή πως η ευθύνη για το ότι δεν είχα καταθέσει σχετική Υπεύθυνη Δήλωση ήταν της καθηγήτριας που έκανε την εγγραφή ήδη από τον Ιούνιο, το αγνόησε και επικαλέστηκε εγκύκλιο (επισυνάπτεται) που ορίζει προθεσμία πέντε ημερών μέσα στην οποία έπρεπε να καταθέσω το αίτημα απαλλαγής και επομένως η μαθήτρια οφείλει να παρακολουθήσει το μάθημα κανονικά, ασχέτως που ποτέ δεν έκανε Θρησκευτικά στο Δημοτικό. Η θετική έκβαση υπήρξε λόγω του ότι είμαι πλήρως ενημερωμένη σχετικά με το θέμα και δεν υποχώρησα μπροστά στη δύστροπη αντιμετώπιση από τον Διευθυντή (σημειωτέον είναι θεολόγος). Επέλεξα να μην τον καταγγείλω επώνυμα, δεδομένου ότι θεωρώ πως η ευθύνη είναι αποκλειστικά του Υπουργείου.

Τον Δεκέμβριο του 2010 λόγω του εκκλησιασμού του σχολείων εν όψει των Χριστουγέννων και επειδή δεν προβλέπεται η σχετική ενημέρωση να γίνεται προς τους γονείς των απαλλαγμένων μαθητών, ο γιος μου που δεν άκουσε τη σχετική ανακοίνωση, τη συγκεκριμένη μέρα πήγε κανονικά στο Δημοτικό και γύρισε πίσω στο σπίτι μέχρι να επιστρέψουν οι συμμαθητές του για το μάθημα. Το ευτύχημα ήταν ότι η οικεία μας είναι κοντά στο σχολείο του και εγώ βρισκόμουν εκεί, οπότε δεν έμεινε κλειδωμένος απ’ έξω. Η δε κόρη μου που πήγε στο Γυμνάσιο την ώρα που είχε ενημερώσει ο Διευθυντής ότι θα επιστρέψουν στο σχολείο για τα μαθήματα, πήρε απουσία κατόπιν εντολής της υπεύθυνης καθηγήτριας. Σε σχετικό ερώτημά μου προς το Υπουργείο, η απάντηση που έλαβα ανέφερε εγκυκλίους που προκάλεσαν την απόφαση 77Α/2002 της Αρχής.


Συνοψίζοντας, η καταγγελία αυτή αφορά
1) Όλες τις μεταγενέστερες της Απόφασης 77Α/2002 Εγκυκλίους του Υπουργείου Παιδείας που είναι σε πλήρη αντίθεση με αυτά που ορίζονται σε αυτήν και η εφαρμογή των οποίων έχει άμεσο αντίκτυπο στα παιδιά μου και τα δικαιώματά τους
2) Το ότι μέχρι σήμερα οι απολυτήριοι τίτλοι των μαθητών περιέχουν το πεδίο Θρήσκευμα, το οποίο στην περίπτωσή μας παραμένει κενό
3) Την αδιαφορία των υπευθύνων του Υπουργείου να αποσαφηνίσουν την πολιτική του ως προς τα θέματα των απαλλαγών, με αποτέλεσμα Προϊστάμενοι Γραφείων Εκπαίδευσης και Σχολικοί Σύμβουλοι να ερμηνεύουν κατά το δοκούν τη νομοθεσία και να παραβιάζουν τα δικαιώματα μαθητών και των γονέων τους
4) Το γεγονός ότι στις σχολικές μονάδες της χώρας τηρείται αρχείο με ευαίσθητα δεδομένα των μαθητών και των γονέων τους (Βιβλίο Μητρώου και Προόδου των μαθητών) το οποίο θα συνεχίσει να βρίσκεται σε ισχύ μέχρι την αποφοίτηση και του τελευταίου μαθητή εγγεγραμμένου σε αυτό (ήτοι το 2016). Η συλλογή αυτών των στοιχείων (τόπος γέννησης, ιθαγένεια, θρήσκευμα, επάγγελμα μητέρας και πατέρα, γραμματικές γνώσεις μητέρας και πατέρα) είναι περιττή και οι γονείς δεν ενημερώνονται ούτε για το σκοπό της επεξεργασίας, ούτε για τα δικαιώματα άρνησης, πρόσβασης ή διόρθωσης. (Π.Δ. 200/98, άρθρο 6 και 201/98, άρθρο 6)


Η καταγγελία αυτή κοινοποιείται στην Ομάδα Εργασίας του Άρθρου 29, της Οδηγίας 95/46/ΕΚ ώστε να λάβουν γνώση τα μέλη της της κατάστασης που δυστυχώς με την ανοχή της ελληνικής Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα επικρατεί στη χώρα μας, 16 χρόνια μετά την έκδοσή της.


Για τη στήριξη των όσων καταγγέλω,
Α. σας κοινοποιώ την αλληλογραφία μου με το Υπουργείο Παιδείας
Β. παραθέτω τα κείμενα ή τα σχετικά έγγραφα που αφορούν την υπόθεση
Γ. προς διευκόλυνσή σας στο τέλος παραθέτω ό,τι διαθέτω από συνδέσμους ή κείμενα εγγράφων που αναφέρονται στα καταγγελόμενα.


Με εκτίμηση

Βέρα -----


Α. Αλληλογραφία μου με το Υπουργείο Παιδείας

1. Τμήμα Γ Μαθητικά Θέματα
Θέμα: Απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών 27/10/2010

2. Ήδη από τις 4/11/2010 σας έχει κοινοποιηθεί, όπως και στο Υπουργείο Παιδείας, επιστολή μου προς την ΕΛΜΕ Χανίων με θέμα: Η απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών αφορά και τους Ορθόδοξους.

3α. Κείμενο Προϊστάμενου του 4ου Γρ. Δ.Ε. Β' Αθηνών
3β. Αναφορά κατά του Προϊστάμενου του 4ου Γρ. Δ.Ε. Β' Αθηνών και ερωτήματα που απορρέουν από επιστολή του 3/12/2010

4α. Προς τη Διεύθυνση Σπουδών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Τμήμα Γ Μαθητικών Θεμάτων 15/12/2010
Απολυτήριος Τίτλος
4β. Απάντηση

5α. Ερώτημα για τον εκκλησιασμό 1/10/2011
5β. Απάντηση για τον εκκλησιασμό
5γ. Επιστολή-καταγγελία για τον εκκλησιασμό

6α. Υπεύθυνες δηλώσεις για απαλλαγή 10/2/2011
6β. Απάντηση για την υποβολή αίτησης απαλλαγής
6γ. 2η ερώτηση


Β. Έγγραφα του Υπουργείου και ερωτήσεις Βουλευτών

* Εγκύκλιος Γ2/61723/13-06-2002 ΥΠ.Ε.Π.Θ.
Απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών
[...]
* Εγκύκλιος Γ2/131757/22-11-2004 ΥΠ.Ε.Π.Θ.
Στοιχεία σύνταξης στους τίτλους σπουδών
[...]
* Γ2/12907/08-02-2005 ΥΠ.Ε.Π.Θ.
[...]
* Φ12/977/109744/Γ1/26/8/2008
Απασχόληση μαθητών
[…]
* Ερώτηση ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ Σταύρου Λαμπρινίδη προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με Θέμα: Απαλλαγή των μαθητών από το μάθημα των Θρησκευτικών
[...]
* Ερώτηση του τότε Βουλευτή του Συνασπισμού, Φώτη Κουβέλη στη Βουλή, τον Μάιο του 2010, με Θέμα: Απαλλαγή μαθητών από το μάθημα Θρησκευτικών
[…]
Απάντηση υφυπουργού κυρίας Χριστοφιλοπούλου, 25 Ιουνίου του 2010.
[...]
* Δικαιολογητικά εγγραφής μαθητών στο Δημοτικό Σχολείο και το Νηπιαγωγείο 17/5/2010
[…]
* Εγκύκλιος Φ.6/ 257/ 57900 /Γ1/19-5-2010
Εγγραφή μαθητών στο Βιβλίο Μητρώου και Προόδου.
[...]
* Εγκύκλιος 73735/Γ2/23-6-2010
Απολυτήριοι τίτλοι Γυμνασίου
[...]
* Ερώτηση του Προέδρου του Συνασπισμού Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή με θέμα: Αναγραφή θρησκεύματος στους τίτλους σπουδών βασικής και μέσης Εκπαίδευσης 28/6/2010
[...]
Απάντηση Υπουργού, κ. Διαμαντοπούλου στις 9/8/2010.
[...]
* Έκθεση Υπουργείου Παιδείας, ΔΒΜΘ ενσωματωμένη στην Έκθεση της ΕΕΔΑ για το 2009, (ημερομηνία κατάθεσης 19/7/2010) (σελίδα 299)
[...]
* Έγγραφο Σχ. Συμβούλου Θεολόγων προς Δ/ές Εκπ. Αχαΐας και Αιτωλοακαρνανίας με θέμα: Ενημέρωση για το νομικό πλαίσιο αντιμετώπισης λειτουργικών ζητημάτων σχολείων που άπτονται των αρμοδιοτήτων μου 15/11/2010
[…]

Γ. Έγγραφα που αναφέρονται
[...]
«Η μόνη επαφή της ελληνικής εκκλησίας με το πνεύμα, τα τελευταία εκατό χρόνια, ήσαν οι αφορισμοί του Ροΐδη, του Λασκαράτου και του Καζαντζάκη.» (Νίκος Δήμου)
Άβαταρ μέλους
tasos_didymoteicho
Δημοσιεύσεις: 9010
Εγγραφή: 30 Δεκ 2010 15:59
Όνομα Ιστότοπου: -

Βέρα, είσαι καταπληκτική. Δεν πας και για κάνα πτυχίο νομικής (το 'χεις).
Άραγε απαντήσεις θα πάρεις(-ουμε) ποτέ;
"Του είχαν δείξει την ασημαντότητα και τη φτηνή κενότητα των μικρών θεών της γης, με τα κακομοίρικα ανθρώπινα ενδιαφέροντά τους και τις διασυνδέσεις τους –τα μίση, τους θυμούς, τις αγάπες και τις ματαιοδοξίες τους– τη λαχτάρα τους να τους υμνούν και να θυσιάζουν σ' αυτούς, και την απαίτησή τους να τους πιστεύουν, κάτι άκρως αντίθετο με τη λογική και τη Φύση."
"Through the Gates of the Silver Key" By H. P. Lovecraft (with E. Hoffmann Price)
Άβαταρ μέλους
Βέρα
Δημοσιεύσεις: 777
Εγγραφή: 01 Νοέμ 2010 11:04
Όνομα Ιστότοπου: -

Απαντήσεις; Όσες θες... Το θέμα είναι αν θα λένε κάτι επί της ουσίας, ή αν θα δίνουν λύση στο πρόβλημα. Όπως θα δεις από τη συγκεκριμένη απάντηση που έλαβα από το Υπουργείο εγώ, δυστυχώς, πρόκειται για αναμάσημα του γνωστού μονόλογου.
viewer.png
viewer.png (17.25 KiB) Προβλήθηκε 3148 φορές
«Η μόνη επαφή της ελληνικής εκκλησίας με το πνεύμα, τα τελευταία εκατό χρόνια, ήσαν οι αφορισμοί του Ροΐδη, του Λασκαράτου και του Καζαντζάκη.» (Νίκος Δήμου)
Άβαταρ μέλους
karakitsossecurity
Δημοσιεύσεις: 1407
Εγγραφή: 27 Απρ 2009 14:09
Όνομα Ιστότοπου: -
Τοποθεσία: ΑΘΗΝΑ

είναι για κλάματα. Κανένας δεν παίρνει την ευθύνη να ερμηνεύσει έναν νόμο και σου τον πετάει απλά στην μούρη και τράβα βρες το δίκιο σου.
Μονο με δικαστικούς αγώνες θα βρεις το δίκιο σου κάτι που δεν είναι εύκολο να κάνει κανείς μόνος του.
Boards don't hit back "Bruce Lee, Enter The Dragon"
Απάντηση